Η έκρηξη του αντιισλαμικού ρατσισμού είναι μία (κατευθυνόμενη) πραγματικότη­τα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις άλλες δυτι­κές ιμπεριαλιστικές χώρες. Παρά τη δή­λωση Μπους, μετα την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους το 2001,

να «μην προσβάλουμε τους μουσουλμάνους», παρά τις ρητορικές προσπάθειες Δυτικοευρωπαίων ηγετών να μην παρουσιαστεί ο πόλεμος ως «πό­λεμος πολιτισμών», ο Μπερλουσκόνι εξέ­φρασε τις πραγματικές απόψεις τους ό­ταν έκανε λόγο για την ανωτερότητα του «χριστιανικού δυτικού πολιτισμού» έναντι του ισλαμικού πολιτισμού. Ο ίδιος αποκά­λυψε επίσης τις πραγματικές προθέσεις τους διακηρύσσοντας ότι «η Δύση θα συ­νεχίσει να κατακτά ανθρώπους»! Άλλωστε πρόκειται για τη συνέχιση της προπαγαν­διστικής εκστρατείας που έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια από τους απολογητές του Πενταγώνου και του δυτικού ιμπεριαλι­σμού. Εξέχουσα φυσιογνωμία της εκστρα­τείας αυτής είναι ο Σάμιουελ Χάντιγκτον, που στο βιβλίο του «Πόλεμος των Πολιτι­σμών» κατατάσσει τους λαούς βάσει «πο­λιτισμικών κριτηρίων» και προβλέπει ως α­ναπόφευκτη τη σύγκρουση των πολιτι­σμών. Σύμφωνα με αυτή τη «θεωρία» υ­πεύθυνος για την καθυστέρηση των μου­σουλμανικών χωρών είναι ο ίδιος ο πολιτι­σμός τους. Ο μουσουλμανικός πολιτισμός θεωρείται συνώνυμος του ανορθολογι­σμού (έμφαση στο υπερφυσικό, άρνηση της λογικής και της επιστημονικής έρευ­νας), του φανατισμού, της άρνησης κάθε δημοκρατικού δικαιώματος.

Στην πραγματικότητα αυτή η προπα­γανδιστική παρουσίαση της αντίθε­σης Ανατολής – Δύσης είναι η ίδια α­νορθολογική, παρουσιάζει εντελώς αντεστραμμένα τη σχέση θρησκείας – κοινω­νίας, ενώ ταυτόχρονα είναι ανιστορική, εντε­λώς αστήριχτη ιστορικά.

Δεν είναι η θρησκεία, η ιδεολογία, που διαμορφώνει την κοινωνία. Αντίθετα είναι η κοινωνική διάρθρωση, οι ανάγκες της κάθε φορά άρχουσας τάξης και η ταξική πάλη των καταπιεσμένων, που διαμορφώνουν τη δο­μή, τους θεσμούς, τη θρησκεία και την ιδεο­λογία της κοινωνίας.

Στην πραχτική των αρχουσών τάξεων δεν έπαιξε κανένα ρόλο το θρησκευτικό δόγμα. Άλλωστε σε θρησκευτικό επίπεδο δεν υπάρ­χουν ουσιώδεις διαφορές μεταξύ χριστια­νών – μουσουλμάνων. Και οι δυο θρησκείες είναι μονοθεϊστικές και η βάση τους, το αρ-χέτυπό τους, είναι η ιουδαϊκή θρησκεία. Για τους μουσουλμάνους η Βίβλος είναι ιερό βι­βλίο, ο Ιησούς θεωρείται μεγάλος προφήτης (φυσικά κατώτερος της «σφραγίδας του Θε­ού», του Μωάμεθ -αραβικά Μοχάμεντ). Και στις δύο ο Θεός είναι παντοδύναμος, πάνσο-φος, πανάγαθος, διακηρύσσει την «αγάπη του πλησίον», παρ’ όλα αυτά τιμωρεί αμείλι­κτα τους «αμαρτωλούς» με κόλαση, ενώ επι­βραβεύει τους πιστούς του με παράδεισο. Η κοινωνική λειτουργία και των δυο θρησκειών είναι ταυτόσημη. Συγκαλύπτουν τις ταξικές διαφορές, κηρύσσοντας την ισότητα πλου­σίων και φτωχών «μπροστά στον Θεό». Δια­κηρύσσουν την κοινωνική ειρήνη μεταξύ των τάξεωνμε «αντάλλαγμα» τη… φιλανθρω­πία των πλουσίων προς τους φτωχούς.

Μεσαίωνας και θεοκρατία

Στον Μεσαίωνα και οι δυο θρησκείες α­ποτέλεσαν το ιδεολογικό στήριγμα της άρ­χουσας τάξης και της κρατικής εξουσίας, οι οποίες τις παρουσίαζαν σαν την ενσάρκωση της θείας βούλησης πάνω στη Γη. Τόσο στον μουσουλμανικό κόσμο όσο και στον χριστια­νικό, η κυρίαρχη ιδεολογία ήταν θεοκρατική, οι διακρίσεις δεν ήσαν μεταξύ εθνοτήτων (ό­πως σήμερα), αλλά μεταξύ «πιστών» και «απί­στων». Και στους δυο κόσμους υπήρχε θρη­σκευτική καταπίεση του «αλλόθρησκου».

Υπήρχαν όμως και ουσιώδεις διαφορές. Ενώ στον χριστιανικό κόσμο υπήρχε αμείλι­κτη καταπίεση των αλλόθρησκων, συγκριτι­κά ο μουσουλμανικός κόσμος ήταν πιο ανεκτικός. Ο λόγος δεν είναι κάποια διαφορά στο θρησκευτικό δόγμα αλλά οι συγκεκριμέ­νες κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες.

Τόσο η πολυδιάσπαση της δυτικής Ευ­ρώπης σε φέουδα που βρίσκονταν σε διαρκή πόλεμο μεταξύ τους, όσο και η βυ­ζαντινή αυτοκρατορική απολυταρχία, επέ­βαλαν ως αντιστάθμισμα τον θρησκευτικό ολοκληρωτισμό: Ως τη μόνη συγκολλητική ουσία στον κατακερματισμό στην περίπτωση της δυτικής Ευρώπης, ως την ιερή νομιμο­ποίηση της απολυταρχίας στον βυζαντινό κόσμο. Οι θρησκευτικές διώξεις των άλλων θρησκειών ήταν παροιμιώδεις στον χριστια­νικό κόσμο. Στη διάρκεια του χριστιανικού τζιχάντ, στην 1η Σταυροφορία (1095-99), κα­τελήφθη η Ιερουσαλήμ (Ιούλης 1099). Εβδο­μήντα χιλιάδες μουσουλμάνοι σφαγιάσθηκαν, ενώ τους επιζήσαντες Εβραίους που κα­τέφυγαν στη Συναγωγή τους έκαψαν ζωντα­νούς. Αμέσως μετά οι σταυροφόροι πήγαν στο ναό του Αγίου Τάφου όπου «έκλαιαν α­πό χαρά και ευχαριστούσαν τον φιλεύ­σπλαχνο Θεό»! Στα τέλη του 15ου αιώνα, πά­νω από 3.000.000 μουσουλμάνοι της Ισπανί­ας είτε πωλήθηκαν σαν δούλοι, είτε σφαγιά­στηκαν, είτε εξαναγκάστηκαν να φύγουν α­πό τη χώρα. Σε ολόκληρο τον χριστιανικό κό­σμο οι Εβραίοι υπήρξαν θύματα άγριας κα­ταπίεσης: δολοφονίες, αναγκαστικές βαπτίσεις, κατασχέσεις. Τον Μάρτη του 1492 πε­ρίπου 250.000 Εβραίοι της Ισπανίας εξανα­γκάστηκαν, με διάταγμα των βασιλέων Φερ­δινάνδου και Ισαβέλλας, να εγκαταλείψουν τη χώρα με την απειλή της θανατικής ποινής για όποιον αρνιόταν. Δεκάδες χιλιάδες πέθα­ναν από τις κακουχίες της πανικόβλητης φυ­γής. Χιλιάδες από αυτούς κατέφυγαν στη Θεσσαλονίκη (υπό τους Οθωμανούς τότε) για προστασία.

Ισλαμικός πολιτισμός

Η ραγδαία επέκταση των μουσουλμάνων -από το θάνατο του Μωάμεθ (632) οι μου­σουλμάνοι είχαν φτάσει στην Ισπανία (756)-δεν μπορεί να εξηγηθεί στρατιωτικά (ούτε ή­ταν τόσο ανώτερη η στρατιωτική οργάνωση των Αράβων, ούτε ήσαν τόσο πολυάριθμοι).

Οι λαοί δεν πρόβαλαν καμιά αντίσταση στην επέκταση των Α­ράβων, ενώ σε πολ­λές περιπτώσεις τους υποδέχθηκαν σαν ελευθερωτές. Ο λόγος ήταν η αφόρητη καταπίεση των βυζαντινών, τόσο η θρησκευτική όσο κι η οικονομική. Οι φόροι των αραβικών χαλι­φάτων ήσαν πολύ πιο ελαφροί από αυτούς των βυζαντινών. Όχι μόνο δεν έγινε καμιά προσπάθεια βίαιου ε­ξισλαμισμού, αλλά και ο μαζικός εξισλα­μισμός δεν ενθαρρυ­νόταν, γιατί θα μείωνε τα έσοδα: οι χριστια­νοί πλήρωναν έναν επί πλέον φόρο, τον κε­φαλικό φόρο ως «αλλόθρησκοι». Την ίδια πο­λιτική ακολούθησαν και οι διάδοχοι του αρα­βικού πολιτισμού, οι Οθωμανοί. Οι αγρότες και οι κάτοικοι των πόλεων στη Μικρά Ασία και στα Βαλκάνια, περνούσαν με την πλευρά των Οθωμανών γιατί επέβαλλαν λιγότερους φόρους και πολύ λιγότερη καταπίεση από τους βυζαντινούς. Ίσως τίποτα δεν δείχνει καλύτερα τη διαφορά από τους μουσουλμά­νους στη θρησκευτική καταπίεση (χριστια­νών από χριστιανούς!), από την περίφημη δήλωση του βυζαντινού αριστοκράτη Λουκά Νοταρά ότι «ήταν προτιμότερο να δούνε στην Πόλη το τουρμπάνι του Οθωμανού πα­ρά την μίτρα του Λατίνου»!

Ο Μεχμέτ (Μωάμεθ) ο Β’ ο Πορθητής έ­σωσε κυριολεκτικά τον χριστιανισμόαπό ε­ξαφάνιση στα Βαλκάνια, απαγορεύοντας τη μαζική προσχώρηση στον ισλαμισμό.

Η αναζήτηση της αλήθειας μέσω του ορ­θολογισμού, μέσω της ανάπτυξης της επι­στήμης και της φιλοσοφίας, είναι χαρακτηρι­στικό όλων των ανεπτυγμένων πολιτισμών, και όχι μόνο του δυτικού. Η αναμφισβήτητη αλήθεια είναι ότι μέχρι σχεδόν τον 14ο αιώ­να ο ισλαμικός πολιτισμός ήταν κατά πολύ α­νώτερος του ευρωπαϊκού. Από τον 8ο μέχρι τον 10ο αιώνα το σύνολο των σωζόμενων σή­μερα γραπτών κειμένων του αρχαίου ελληνι­κού πολιτισμού είχε μεταφραστεί στα αραβι­κά, και μέσω μεταφράσεων, από τα αραβι­κά στα λατινικά, διαδόθηκαν στην Ευρώπη. Η ιατρική ήταν τόσο αναπτυγμένη ώστε ο Κανόνας του Αβικέννα (Ιμπν Σίνα) έμεινε το κύριο εγχειρίδιο της ευρωπαϊκής ιατρικής μέχρι τον 16ο αιώνα. Η αστρονομία και τα μαθηματικά αναπτύχθηκαν (γι’ αυτό οι σύγ­χρονοι αριθμοί ονομάζονται αραβικοί, ενώ στην πραγματικότητα είναι ινδικοί), ο κορυ­φαίος μαθηματικός ο Αλ-Καρίζμι (πέθανε το 805) προσέθεσε στους αριθμούς το μηδέν, ενώ Άραβες αστρονόμοι υπολόγισαν την πε­ρίμετρο της Γης με ακρίβεια.

Ο γιατρός και φιλόσοφος Αμπού Μπακρ Αλ Ραζί (865-925) υποστήριζε ότι μόνο η φι­λοσοφία οδηγεί στη γνώση, ότι οι ισχυρισμοί της θρησκευτικής αποκάλυψης είναι λανθα­σμένοι και ότι όλες οι θρησκείες είναι επικίν­δυνες! Πέθανε στο κρεβάτι του, ενώ σε ο­ποιαδήποτε χριστιανική χώρα θα τον έκαι­γαν στην πυρά…

Γυναικεία καταπίεση

Η καταπίεση των γυναικών σε μουσουλμα­νικές χώρες προβάλλεται διαρκώς από τους δυτικούς προπαγανδιστές για να δείξουν τη «βαρβαρότητα των μουσουλμάνων». Αλλά ε­δώ πρόκειται για καθαρή λαθροχειρία.

Εμφανίζει τον δυτικό πολιτισμό, και ειδι­κότερα τον χριστιανισμό, να έχει καλύτερη αντιμετώπιση των γυναικών. Ωστόσο η κα­τωτερότητα της γυναίκας έχει θεία προέ­λευση για τον χριστιανισμό. Ενώ όλοι ξέ­ρουμε ότι για να υπάρξει ένας άνδρας πρέ­πει να τον γεννήσει μια γυναίκα, στη Βίβλο ο Θεός πλάθει τον άνδρα και από τα πλευρά του δημιουργεί τη γυναίκα! Η Εύα φταίει για την έκπτωση από τον παράδεισο, παρασύ­ροντας τον Αδάμ. Ο Απόστολος Παύλος δη­λώνει κατηγορηματικά ότι η γυναίκα πρέπει να «φοβείται και να υποτάσσεται στον άν­δρα»! Στο Βυζάντιο οι γυναίκες φορούσαν πέπλο στο πρόσωπο (ο φερετζές δεν είναι μουσουλμανική εφεύρεση!). Μέχρι τον 19ο αιώνα στις αναπτυγμένες χώρες της Δύσης οι εξωγαμικές σεξουαλικές σχέσεις ήσαν α­παγορευμένες, οι γυναίκες έπρεπε να είναι καλυμμένες μέχρι τον αστράγαλο, τα νόθα παιδιά ήσαν στιγματισμένα, η κληρονομιά δι­νόταν μόνο στο μεγαλύτερο αγόρι (ενώ ο ι­σλαμικός νόμος έδινε τουλάχιστον στην κό­ρη τα μισά του μεριδίου που αντιστοιχούσε στον γιο), ενώ απαγορευόταν στη γυναίκα να ζητήσει διαζύγιο (ενώ ο ισλαμικός νόμος το επιτρέπει!). Το δικαίωμα ψήφου στις γυναί­κες δόθηκε στις δυτικές χώρες μόλις στον 20ό αιώνα (στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950, στην Ελβετία το 1981!).

Η αλλαγή ήρθε με την ανάπτυξη του κα­πιταλισμού: ήταν η ανάγκη των καπιταλι­στών για γυναίκες εργάτριες που εξανάγκα­σε σε αλλαγή της «πολιτισμικής» συμπεριφο­ράς. Με άλλα λόγια έγινε ενάντια στις μέχρι τότε πολιτισμικές και χριστιανικές παραδό­σεις της Ευρώπης. Το πόσο σκληρή ήταν η πάλη, για τα ατομικά και δημοκρατικά δι­καιώματα, το δείχνει το γεγονός ότι η Γαλλι­κή Επανάσταση (1789) έφτασε στο σημείο να απαγορεύσει με διάταγμα τη χριστιανική θρησκεία και να οδηγήσει στη λαιμητόμο πα­πάδες και αριστοκράτες.

Άρα η αντιπαράθεση σήμερα εικόνων γυ­ναικών Ανατολής – Δύσης είναι κάλπικη. Βέ­βαια «ξεχνούν» να αναφέρουν ότι στις πιο α­ναπτυγμένες ισλαμικές χώρες, Τουρκία ή Αί­γυπτο, η πλειοψηφία των γυναικών δεν φορά φερετζέ. Ότι την πραχτική των Ταλιμπάν δεν τη συμμερίζεται η συντριπτική πλειοψηφία των ισλαμικών χωρών ούτε των ισλαμιστών θεολόγων. Οι διαφορές με τη Δύση προέρ­χονται απ’ το ότι η Ανατολή σήμερα είναι πιο καθυστερημένη οικονομικά από τη Δύση. Αλ­λά γιατί αυτές οι χώρες έμειναν πιο πίσω στην ιστορική εξέλιξη;

Καπιταλισμός και ιμπεριαλισμός

Αυτό συνέβη μετά τον 14ο αιώνα όταν η Δύση ξεπέρασε την Ανατολή στην πορεία προς τον καπιταλισμό. Οι μουσουλμάνοι έ­χοντας μια αχανή αυτοκρατορία ανέπτυξαν το εμπόριο, που ήταν πολύ πιο επικερδές α­πό την ανάπτυξη της ίδιας της παραγωγικής διαδικασίας. Τα κέρδη τους οι έμποροι τα ε­πένδυαν αγοράζοντας γη, ενώ οι πόλεις πο­τέ δεν μπόρεσαν να αυτονομηθούν από την Αυλή και τους μεγάλους γαιοκτήμονες. Αντί­θετα, στη δυτική Ευρώπη ο κατακερματι­σμός και οι διαρκείς πόλεμοι ανάμεσα στους φεουδάρχες, επέτρεψε την αυτονόμηση των πόλεων που έγιναν κέντρα παραγωγής και α­νέπτυξαν βιομηχανία. Η ανακάλυψη της Αμε­ρικής τον 15ο αιώνα, και η καταλήστευσή της, έδωσε τρομερή ώθηση στην ανάπτυξη του καπιταλισμού.

Οι δυτικές καπιταλιστικές χώρες καταλή­στευσαν (καθόλου χριστιανικά ή πολιτισμικά βέβαια) τη συντριπτική πλειονότητα των χω­ρών του πλανήτη, συσσώρευσαν πλούτη και ε­ξανάγκασαν τους άλλους λαούς στην υπανά­πτυξη. Κατά τη διάρκεια της κατάκτησης της Αμερικής από τους Ισπανούς, το 90/ του πλη­θυσμού του Μεξικού (από 25 εκατ. έμειναν μό­νο 1,5 εκατ.) και το 95/ του πληθυσμού του Περού, πέθαναν από τη φοβερή εκμετάλλευ­ση. Μέχρι τον 19ο αιώνα 12 εκατ. Αφρικανοί μεταφέρθηκαν βίαια στην Αμερική σαν σκλά­βοι όπου δούλευαν στις φυτείες για 15-18 ώ­ρες την ημέρα! Μέχρι το 1914 οι ευρωπαϊκές αποικίες κάλυπταν το 85% της επιφάνειας της Γης!

Οι επιπτώσεις στον μουσουλμανικό κό­σμο ήταν τρομαχτικές. Η Αίγυπτος αναπτυσ­σόταν με μεγάλους ρυθμούς προς την εκβιο­μηχάνιση στα μέσα του 19ου αιώνα, όμως στη δεκαετία του 1880 η Βρετανία τη μετέ­τρεψε σε αποικία της μπλοκάροντας την ανάπτυξή της, για να μην ανταγωνίζεται τα βρε­τανικά προϊόντα. Χάραξαν -στη δεκαετία του 1920- αυθαίρετα τα σύνορα των αραβικών χωρών, εγκαθιστώντας πελατειακά καθεστώ­τα για να μοιράσουν στις εταιρίες τους τα πε­τρέλαια της περιοχής. Στήριξαν στη Σαουδι­κή Αραβία ένα ακραία αντιδραστικό θεοκρα­τικό καθεστώς για να εξασφαλίσουν την εκ­μετάλλευση του πετρελαίου της. Μετά το 1945 οι δυτικοί ιμπεριαλιστές δημιούργησαν το κράτος του Ισραήλ, ως χωροφύλακα των πετρελαίων της περιοχής. Το 1956 Βρετανοί, Γάλλοι και Ισραηλινοί εισέβαλαν στην Αίγυ­πτο επειδή τόλμησε να κρατικοποιήσει τη διώρυγα του Σουέζ. Ο ιμπεριαλισμός σήμαι­νε για τους Άραβες καταλήστευση του εθνι­κού τους πλούτου και διαρκή πόλεμο: Ισραηλινο-αραβικός πόλεμος το 1967 και το 1973, εμφύλιος στον Λίβανο το 1976, εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο το 1982. Οι ΗΠΑ ενθάρ­ρυναν το Ιράκ στον πολύνεκρο πόλεμο με το Ιράν στην δεκαετία του 1980, και ηγήθηκαν του πολέμου στον Κόλπο το 1991.

Η προπαγάνδα για τον δήθεν «πόλεμο των πολιτισμών» δεν μπορεί να συγκαλύψει την αλήθεια: το ζήτημα δεν είναι οι «πολιτι­σμικές» διαφορές, αλλά η καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση. Οι διάφοροι πολιτισμοί που αναπτύχθηκαν στην υδρό­γειο συνεισφέρουν στον συνολικό πλούτο της ανθρωπότητας. Αυτό που φτωχαίνει την ανθρωπότητα και την οδηγεί στη βαρβαρό­τητα είναι ο καπιταλισμός και το αναπόφευ­κτο παιδί του: ο ιμπεριαλισμός.

Άγγελος Καλοδούκας

λέξεις κλειδιά: