Ομοφοβία – ο κρυφός εχθρός μας

Η ομοφοβία είναι αρρώστια με συμπτώματα που έχουν διάφορες μορφές, όπως μίσος, φόβος για τις λεσβίες και τους ομοφυλόφιλους, ρατσιστική και προκατειλημμένη συμπεριφορά κλπ., και όπως όλες οι ασθένειες μπορεί να γιατρευτεί, αρκεί να υπάρχει ανοικτό μυαλό, καλή θέληση και αρκετή αυτοεκτίμηση από την πλευρά των ομοφυλόφιλων.

Αυτά και μόνο θα μπορούσαν να είναι αρκετά για να δείξουν την προκατάληψη που υπάρχει, τόσο στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, όσο και στις ίδιες τις λεσβίες και τους ομοφυλόφιλους (που ενστερνίζονται αυτή την αρνητική κατάσταση, ενώ στην ουσία ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός είναι τελείως υγιής). Όμως, όταν ένα 28% των λεσβιών και ομοφυλόφιλων αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την βασική εκπαίδευση γιατί δεν αισθάνονται καμία ασφάλεια για την ζωή τους μέσα στο σχολείο, το 80% των θυμάτων βίας δεν αναφέρουν το γεγονός γιατί φοβούνται πως θα αποκαλυφθεί ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός, το 85% των εκπαιδευτικών αρνούνται να συζητήσουν για θέματα ομοφυλοφιλίας και λεσβιασμού, το 75% των ατόμων που συμμετείχαν σε εγκλήματα μίσους είναι κάτω των 30 ετών (ένας στους τρεις κάτω των 18 ετών), οι νεαρές λεσβίες και ομοφυλόφιλοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν απ’ ότι τα ετεροφυλόφιλα παιδιά, το 14% των λεσβιών δεν αμείβεται ανάλογα με τα προσόντα που έχει γιατί έγινε γνωστή η σεξουαλικότητα τους και είναι αρκετοί οι εργοδότες που δεν θα προσλάμβαναν κάποιο ομοφυλόφιλο ή θα απέλυαν τον οποιονδήποτε υπάλληλο τους γιατί κυκλοφόρησε η φήμη πως είναι ομοφυλόφιλος, τότε το θέμα δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται.

Ομοφοβία είναι το μίσος, η μη ανοχή και ο φόβος για όποιον άνθρωπο δηλώνει λεσβία, gay ή αμφισεξουαλικός. Πρόκειται για προκατειλημμένα συναισθήματα που διαιωνίζουν μύθους, στερεότυπα και διακρίσεις και, δυστυχώς, υιοθετούνται από τους ίδιους τους ομοφυλόφιλους, όταν ζουν και κινούνται μέσα σε μια ομοφοβική κοινωνία, με αποτέλεσμα να θεωρούν τον εαυτό τους άρρωστο ή διεφθαρμένο και να στρέφονται πολύ εύκολα στην κατανάλωση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών ή να χρησιμοποιούν ρατσιστική συμπεριφορά προς τους άλλους ομοφυλόφιλους (που πολλές φορές είναι πιο βίαιη και από αυτή των ετεροφυλόφιλων).

Η ομοφοβία είναι πνευματική σκλαβιά γιατί εγκλωβίζει τον τρόπο σκέψης και την συμπεριφορά των ατόμων σε μια αρνητική στάση για τον λεσβιασμό και την ομοφυλοφιλία με αποτέλεσμα να θεωρούν πως η ετεροφυλία είναι η μοναδική νόμιμη μορφή σεξουαλικών σχέσεων. Μάλιστα όταν η μουσική, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση και οι διαφημίσεις προωθούν έντονα τον ετεροσεξισμό, είναι λογικό και επόμενο πως περνά η εικόνα της ετεροφυλόφιλης ρομαντικής σχέσης, που απαρτίζει και τον πυρήνα της οικογένειας, ενώ όλες οι άλλες μορφές ερωτικών σχέσεων είναι καταδικαστέες. Φυσικά, έρχονται οι νόμοι και οι κοινωνικές νόρμες να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο αυτή την μορφή σχέσεων και να χρησιμοποιηθούν σαν μέσο διακρίσεων κατά των λεσβιών και των ομοφυλόφιλων. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δε, έχουν μια τάση να προβάλλουν στερεότυπα όπου ο gay άντρας είναι θηλυπρεπής, η λεσβία τρέφει μίσος για τον αντρικό πληθυσμό και ο αμφισεξουαλικός είναι μπερδεμένος και δεν έχει ακόμα βρει την σωστή σεξουαλική του ταυτότητα. Σπάνια θα δούμε να εμφανίζονται στην τηλεόραση ζευγάρια του ιδίου φύλου που δεν διαφέρουν καθόλου από το κάθε άλλο ζευγάρι και αυτό για να μην γκρεμιστούν τα στερεότυπα και οι μύθοι που πρέπει να διαιωνίζονται.

Μέσα σε ένα τόσο αρνητικό κλίμα, ο κάθε ομοφυλόφιλος θα προσαρμόζει την συμπεριφορά του ώστε να περνά απαρατήρητος και να μην γίνει αποδέκτης διακρίσεων και απόρριψης από την οικογένεια, την παρέα και το επαγγελματικό περιβάλλον. Δεν είναι λίγες οι φορές που η ομοφοβία αναγκάζει πολλές και πολλούς από εμάς να λογοκρίνουμε τα λόγια και την συμπεριφορά μας ή να αποφεύγουμε την οποιαδήποτε τρυφερή εκδήλωση στον σύντροφο μας σε δημόσιο χώρο. Ακόμα και ο χώρος εργασίας μπορεί να κρύβει παγίδες. Όταν όλοι οι συνάδελφοι συζητούν την προσωπική τους ζωή, εμείς παραμένουμε σιωπηλοί θεατές και νομίζουν πως είμαστε οι εργένηδες του γραφείου που πρέπει να βρεθεί και για αυτούς το κατάλληλο ταίρι (άντρας για τις γυναίκες και γυναίκα για τους άντρες).

Αυτή η αρνητική κατάσταση και συναισθήματα που δημιουργεί η ομοφοβία βασίζεται στην λανθασμένη εικόνα που κυκλοφορεί ευρέως και που τοποθετεί στην θέση του αποδιοπομπαίου τράγου όποιον άνθρωπο έχει διαφορετική σεξουαλικότητα από την ετεροφυλοφιλική. Κρύβεται, μάλιστα, τόσο καλά πίσω από τον ετεροσεξισμό (την τάση, δηλαδή, να θεωρείται ανώτερη η ετεροφυλοφιλικότητα από τον λεσβιασμό και την ομοφυλοφιλία), που μια απλή απορία όπως «πότε κατάλαβες ότι είσαι ομοφυλόφιλος;» να δείχνει την άγνοια που επικρατεί για θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού. Σημαίνει πως η ομοφυλοφιλία είναι συνειδητή επιλογή και πως δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα για να είσαι ετεροφυλόφιλος, ενώ πρέπει να επιλέξεις την ομοφυλοφιλία σου. Η ετεροφυλοφιλία, με άλλα λόγια, γίνεται εξ ορισμού σεξουαλικός προσανατολισμός και γι αυτό όλοι μας θεωρούν ετεροφυλόφιλες ή ετεροφυλόφιλους μέχρι να τους ξεκαθαρίσουμε τι ακριβώς είμαστε.

Ορισμένες φορές ο κόσμος υποθέτει πως στραφήκαμε προς τον λεσβιασμό και την ομοφυλοφιλία γιατί είχαμε κάποια «τραυματική ετεροφυλοφιλική εμπειρία». Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς αν έγινε ετεροφυλόφιλος γιατί είχε μια τραυματική ομοφυλοφιλική εμπειρία; Αν, λοιπόν, πιστέψουμε πως η ετεροφυλοφιλία είναι ανώτερη από την ομοφυλοφιλία, τότε δεν θα παρατηρήσουμε εύκολα και αμέσως τα οποιαδήποτε ομοφοβικά σχόλια γίνονται εναντίον μας και κινδυνεύουμε να γίνουμε αποδέκτες καταστάσεων όπου οι δικοί μας άνθρωποι δείχνουν να μας δέχονται, αρκεί να μην διατυμπανίζουμε τον λεσβιασμό ή την ομοφυλοφιλία μας. Περίτρανο παράδειγμα αυτό που ακούμε συχνά: «Κάνε ό,τι θέλεις στην προσωπική σου ζωή, αρκεί να μην το πεις πουθενά». Αυτό το «πουθενά» σημαίνει πως ναι μεν μπορείς να κάνεις έρωτα με άτομα του ίδιου φύλου, αλλά τσιμουδιά για ότι έκανες μόλις σηκωθείς από το κρεβάτι. Σημαίνει πως θα είσαι ο μόνος της παρέας, η μόνη στις οικογενειακές συγκεντρώσεις, σημαίνει εξαφανίσου από προσώπου γης γιατί παιδιά δεν θα κάνεις με την σχέση σου, σημαίνει άρνηση στην οποιαδήποτε νομική και θεσμική αναγνώριση των σχέσεων σου.

Αυτή η τακτική του διαίρει και βασίλευε βρίσκει εύκολα αποδέκτη στην οποιαδήποτε προκατειλημμένη συμπεριφορά και αντίδραση. Επομένως, αντί να αναγνωρίζεται η ποικιλία των ερωτικών σχέσεων και επαφών, ο κόσμος χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα: των ετεροφυλόφιλων και των μη ετεροφυλόφιλων, με κυρίαρχη «φυλή» τους ετεροφυλόφιλους αφού σύμφωνα με την κλίμακα του Alfred Kinsey οι ομοφυλόφιλοι αποτελούν ένα 10% του γενικού πληθυσμού. Αυτό που σπάνια αναφέρεται είναι πως η συγκεκριμένη κλίμακα απέδειξε πως η πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν ετεροφυλόφιλες και ομοφυλόφιλες επαφές. Είναι, δηλαδή, αμφισεξουαλικές και αμφισεξουαλικοί, άρα και οι ετεροφυλόφιλοι αποτελούν μια σεξουαλική μειονότητα μόνο που αρνούνται να το παραδεχτούν.

Είναι γεγονός πως όταν σπάνια γίνεται μνεία για την ποικιλία και τις μορφές της σεξουαλικότητας του ανθρώπου, ο ετεροσεξισμός, ο ετεροκεντρισμός και η κυριαρχία των ετεροφυλοφιλικών σχέσεων βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να περάσουν την εντύπωση πως μόνο ένας «σωστός» τρόπος υπάρχει, πως ένα είδος σχέσεων είναι «κανονικό», όλες οι άλλες σχέσεις απλώς είναι ανεκτές μέσα στα πλαίσια του πειραματισμού, είναι «φάσεις» και κανένας δεν λαμβάνει στα σοβαρά σχέσεις και οικογένειες με άτομα του ίδιου φύλου. Μάλιστα η επιχειρηματολογία που χρησιμοποιείται, βασίζεται μόνο στο γεγονός πως δύο άτομα του ίδιου φύλου δεν μπορούν να δημιουργήσουν οικογένεια, άρα πρέπει να περιθωριοποιηθούν με κάποιον τρόπο. Αντιθέτως, τα άκληρα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αποκτήσουν παιδιά, εξακολουθούν να απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα στον γάμο και την υιοθεσία.

Η ομοφοβία είναι αποτέλεσμα της άγνοιας και η άγνοια δημιουργεί και διαιωνίζει προκαταλήψεις, δημιουργεί φοβίες για τον άλλον, τον ξένο που φαντάζει απειλητικός. Προκαλεί συναισθήματα μίσους τα οποία κατευθύνονται επιδέξια προς μια ομάδα, που γίνεται εύκολα στόχος και αποδέκτης όλων των αρνητικών αντιδράσεων. Κλείνει τον δρόμο για επικοινωνία και στιγματίζει καθ’ όλα υγιείς και δημιουργικούς ανθρώπους, τους αναγκάζει να αλλάξουν συμπεριφορά για να μην γίνουν οι «δακτυλοδεικτούμενοι».

Για τη συγγραφή: Ειρήνη Πετροπούλου, είναι η πιο γνωστή λεσβία ακτιβίστρια στην Ελλάδα και επί σειρά ετών η μόνη που εμφανιζόταν δημοσίως.

Η Ειρήνη Πετροπούλου, υπήρξε στέλεχος του ΑΚΟΕ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλόφιλων Ελλάδας), υπεύθυνη έκδοσης του περιοδικού ΑΜΦΙ από το 1988 έως το 1991, ιδρυτικό μέλος της ΕΟΚ (Ελληνική Ομοφυλοφιλική Κοινότητα) και Αντιπρόεδρός της για 15 χρόνια, αρχισυντάκτρια του περιοδικού Deon και είναι μέλος του Δ.Σ. της ΟΛΚΕ (Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας).


λέξεις κλειδιά:

ένα σχόλιο

  1. Ο/Η Μαστρογιαννοπούλου Ειρήνη λέει:

    Βρήκα την τοποθέτηση σας αιχμηρή και εύστοχη τατυτόχρονα με ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία κυρίως σε συνάρτηση με την εκπαίδευση.Στο ΠΜΣ που φοιτώ η διπλωματική μου εργασία επιθυμώ να σχετίζεται με το θέμα: «Ομοφοβία και Εκπαίδευση: μετασχηματίζοντας στερεοτυπικές ομοφοβικές αντιλήψεις μέσω της αισθητικής εμπειρίας». Αν έχετε την διάθεση και τον χρόνο φυσικά να συμβάλετε στην έρυνα μου, ως πλέον ειδικός, θα ήταν τιμή μου να επικοινωνήσετε μαζίμου.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

κατηγορίες