Tου Θανάση Κούρκουλα
Ακροδεξιοί λαϊκιστές και αριστεροί εθνικιστές έχουν αναφερθεί πολλές φορές απαξιωτικά στην «αντεθνική» συμπεριφορά των αλλοδαπών μεταναστών, που αφήνουν τις πατρίδες τους σε Ασία και Αφρική και έρχονται στη Δύση, αντί να κάτσουν στα δύσκολα και να αγωνιστούν για να βγουν οι πατρίδες τους από το τέλμα. Όμως η ιστορία εκδικείται.
Νέα μετανάστευση
Το ίδιο έργο παίζεται στην Ελλάδα των μνημονίων και του χρέους κατά το έτος 2011. Νέοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, απόφοιτοι ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, ειδικευμένοι τεχνίτες, φοιτητές και μεταπτυχιακοί αποτελούν εδώ και δύο χρόνια την πλειοψηφία του νέου μεταναστευτικού κύματος Ελλήνων στο εξωτερικό. Ο λόγος είναι κοινότοπα όμοιος με τις δεκαετίες του ’50 και του ’60: Είδαν κι αποείδαν από τη φτώχεια και την ανεργία και ετοιμάζουν τις αποσκευές τους για άλλα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Κύρια για χώρες με οικονομική ανάπτυξη και περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, το 70% των νέων στην Ελλάδα σκέπτεται να φύγει στο εξωτερικό, για να αναζητήσει μια θέση εργασίας.
Κάποιοι έχουν ήδη μεταναστεύσει σε χώρες της ΕΕ που δεν βρίσκονται στη διακεκαυμένη ζώνη της κρίσης, όπως η Σουηδία, η Γερμανία, η Ολλανδία και το Βέλγιο. Άλλοι ψάχνουν για θέσεις εργασίας πριν πάρουν την απόφαση να φύγουν: ως το τέλος του 2010 οι καταθέσεις βιογραφικών στην ιστοσελίδα «europass» έφθασαν τις 46.399 από κατοίκους της Ελλάδας.
Μακρινοί προορισμοί όπως η Αυστραλία, τους οποίους οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους προτίμησαν σε άλλες εποχές, γίνονται ξανά πόλος έλξης Ελλήνων μεταναστών. Πάνω από 20.000 Έλληνες μέσα σε ένα χρόνο έχουν υποβάλει αιτήσεις για το «νέο κόσμο». Από τον περασμένο Οκτώβριο, ο ρυθμός έχει αυξηθεί ακόμη περισσότερο, φτάνοντας μέχρι και τις 20 αιτήσεις την ημέρα.
Οι ΗΠΑ είναι άλλος ένας δημοφιλής προορισμός: 53.000 Έλληνες έκαναν αίτηση φέτος για το πολυπόθητο γράμμα από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, 5.000 περισσότεροι από πέρσι. Πρόκειται για άδειες μόνιμης διαμονής που δίνονται ύστερα από κλήρωση από το αμερικάνικο ΥΠ.ΕΞ. σε 50.000 αλλοδαπούς το χρόνο. Όμως το 2011 κληρώθηκαν μόνο 62 Έλληνες και την προηγούμενη χρονιά μόνο 48. Έτσι αρκετοί άνεργοι Έλληνες αναζητούν ένα εποχιακό μεροκάματο σε κοντινότερες χώρες που μέχρι πριν λίγο φάνταζαν επιστημονική φαντασία: Στις τουριστικές επιχειρήσεις των αλβανικών παραλίων, όπου η ανάπτυξη της τουριστικής αγοράς γνωρίζει εντυπωσιακούς ρυθμούς, πολλοί Έλληνες εργάζονται στους Άγιους Σαράντα, το Δυρράχιο και τη Χιμάρα.
Όπως γίνεται πάντα, οι πρώτοι που σκέφτονται να εγκαταλείψουν τις χώρες τους στην κρίση είναι νέοι που έχουν κάποιο μορφωτικό επίπεδο και ελπίζουν να το αξιοποιήσουν, καθώς και το ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Επίσης, μέλη οικογενειών που είναι σε θέση να διαθέσουν ένα μικρό κομπόδεμα για τις δυσκολίες του πρώτου διαστήματος εγκατάστασης.
Ανάγκη εργατικών χεριών
Από την άλλη, οι πρώτοι που φεύγουν είναι όσοι γίνονται δεκτοί από επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη εργατικών χεριών στις χώρες προορισμού. Κάπως έτσι ήρθαν στην Ελλάδα με συμβάσεις εργασίας οι πρώτοι Πακιστανοί εργάτες τη δεκαετία του ’70, οι Φιλιππινέζες οικιακοί βοηθοί και οι Αιγύπτιοι αλιεργάτες.
Όμως, όσο η κρίση στη χώρα συνεχίζεται και η απελπισία του κόσμου εντείνεται, η μετανάστευση –επικουρούμενη και από τις ορέξεις των εργοδοτών στις χώρες προορισμού– μπορεί να πάρει πιο «παράνομα» χαρακτηριστικά. Κάτι που συνιστά κοινή εμπειρία στην Ευρώπη-φρούριο τα τελευταία χρόνια και δεν είναι διόλου απίθανο να συμβεί και στην περίπτωση των Ελλήνων μεταναστών προς την Αυστραλία, όσο θα αυξάνονται οι αριθμοί τους και η αυστραλιανή κυβέρνηση θα εντείνει τους ελέγχους.
Συμπέρασμα; Η λύση δεν είναι άλλη από αυτή που αρκετές αντιρατσιστικές οργανώσεις και συνδικάτα προσπαθούν να κάνουν πράξη τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη: κοινοί αγώνες ντόπιων και μεταναστών για δικαιώματα και αξιοπρεπή ζωή σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου. Αντί για παραινέσεις προς τους μετανάστες εργάτες να μείνουν σε χώρες που βουλιάζουν στην κρίση. Ή –πολύ περισσότερο– απελάσεις «λαθρο»-μεταναστών από χώρες προορισμού στις οποίες «δεν χωράνε».

λέξεις κλειδιά: