O Bill Crane εξετάζει τις πολιτικές πίσω από την εκστρατεία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για το βίντεο «Kony 2012» και επισημαίνει ότι η περαιτέρω παρέμβαση των ΗΠΑ στην Ουγκάντα δεν βοηθάει το λαό της χώρας.

12 Μαρτίου, 2012

Το «Kony 2012» είναι μια ιδιαίτερη εκστρατεία των ΜΜΕ με τη σφραγίδα της ομάδας «Αόρατα Παιδιά» (Invisible Children), που πήρε φωτιά την τελευταία εβδομάδα και έφερε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ΜΜΕ, τον πόλεμο στην Κεντρική Αφρική.

Ένα βίντεο παραγωγής των «Αόρατων Παιδιών», το οποίο είχε περίπου 71 εκατομμύρια θεάσεις (views) σε λιγότερο από μια βδομάδα, επικεντρώνεται στον Joseph Kony, αρχηγό της ουγκαντιανής αντάρτικης ομάδας «Lord’s Resistance Arm» (LRA). Το βίντεο, διάρκειας 30 λεπτών, ισχυρίζεται ότι ο Kony είναι «ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στον κόσμο».

Τα «Αόρατα Παιδιά» δηλώνουν την ελπίδα τους ότι με το βίντεο θα «υποστηριχθεί η σύλληψή του και έτσι θα δημιουργηθεί προηγούμενο για το Διεθνές Δίκαιο». Η εκστρατεία, η οποία μεταπήδησε από το facebook, το twitter και το youtube στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σ’όλες τις ΗΠΑ, ζητάει υποστηρικτές ώστε να γίνει ο Kony «διάσημος» με τη δημοσίευση φυλλαδίων με την εικόνα του. Αυτό, όπως ισχυρίζεται το βίντεο, θα πείσει την κυβέρνηση των ΗΠΑ να αυξήσει την υποστήριξη της στους ουγκαντιανούς στρατιωτικούς που επιδίωκαν να «σταματήσουν» τον Kony, να τον σκοτώσουν, ή να τον προσάγουν για δίκη στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Είναι βέβαια ακατανόητο το γιατί μια εκστρατεία που αφορά τα παιδιά-στρατιώτες και το sex trafficking πήρε τόσο μεγάλη έκταση. Όμως, η εκστρατεία «Kony 2012» αφήνει έξω πολλά γεγονότα, τα οποία, όποιος εναντιώνεται στη βία και την αδικία, θα πρέπει να ξέρει.

Το βίντεο όχι μόνο υπεραπλουστεύει επικίνδυνα την ιστορία του Kony και του RLA στην Ουγκάντα, αλλά υποστηρίζει τη θέση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού σ’αυτό το ζήτημα – ειδικότερα την υποστήριξη του στην κατασταλτική ουγκαντιανή κυβέρνηση. Κι αυτό συμβαίνει την ώρα που ο στρατός των ΗΠΑ παρεμβαίνει ακόμα πιο επιθετικά στην Αφρική, περιλαμβάνοντας και εγκατάσταση στρατευμάτων στην ήπειρο.

Τον Οκτώβρη, η Προεδρία του Ομπάμα ανακοίνωσε ότι έστειλε 100 στρατιώτες στην Ουγκάντα να δράσουν ως στρατιωτικοί «σύμβουλοι» των δυνάμεων της Ουγκάντα και της Αφρικανικής Ένωσης που μάχονται το LRA. «Έχω εξουσιοδοτήσει έναν μικρό αριθμό μαχητών – εξοπλισμένων δυνάμεων των ΗΠΑ – να αναπτυχθούν στη Κεντρική Αφρική για να υποστηρίξουν τις τοπικές δυνάμεις που μάχονται για να εκδιώξουν τον Joseph Kony από το πεδίο των μαχών», έγραψε ο Ομπάμα σε επιστολή του στο Κογκρέσο.

Όμως η Προεδρία δεν κινητοποιείται να προσφέρει βοήθεια στην κυβέρνηση της Ουγκάντα από αλτρουϊσμό. Η ανάμειξη των ΗΠΑ έχει σχέση μ’αυτό που ο συνεργάτης του SocialistWorker.org, Lee Wengraf αποκαλεί «εκ νέου αρπαγή αφρικανικού εδάφους» – μαζί με Σαουδική Αραβία, Ιαπωνία, Κίνα, Ινδία και Νότια Κόρέα, καθώς αγροτικές επιχειρήσεις, αμιγώς ιδιωτικές εταιρείες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις μ’έναν μεταξύ τους ανταγωνισμό για καλλιεργήσιμη γη και πηγές βιοκαυσίμων.

Τα «Αόρατα Παιδιά» λένε λίγα πράγματα για τον Joseph Kony και την ιστορία του, ενώ ισχυρίζονται ότι υποδούλωσε πάνω από 30.000 παιδιά, χρησιμοποιώντας τα αγόρια σαν στρατιώτες και τα κορίτσια σαν σκλάβες του sex. Αυτό, όπως είπαμε, δικαιολογεί το ότι θέλουν να τον σταματήσουν με κάθε τρόπο: με την ανάμειξη και τη συμμετοχή των ΗΠΑ.

Βέβαια, κανένας απ’όσους νοιάζονται για το δίκτυο δε θα χαραμίσει ένα δάκρυ, αν και όταν ο Kony οδηγηθεί στην δικαιοσύνη. Ο αρχηγός ενός στρατού που επιδιώκει «μια κυβέρνηση που να βασίζεται στις Δέκα Εντολές», ο άντρας που ισχυρίζεται πως έχει υπερφυσικές δυνάμεις, ο Kony, ήταν αρχηγός μιας 20χρονης εξέγερσης που γινόταν, στην πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας παιδιά-στρατιώτες, ενάντια στο κράτος της Ουγκάντα.

Όμως, μένοντας σ’αυτό, διαστρεβλώνεται ο χαρακτήρας του αγώνα.

Το LRA είναι μία από μια σειρά αντάρτικων ομάδων του λαού, της φυλής των Acholi, που χρονολογείται από την άνοδο στην εξουσία του Yoweri Museveni, ο οποίος κατέχει τη θέση της προεδρίας της Ουγκάντας εδώ και 25 χρόνια (ένα τέταρτο του αιώνα). Οι Acholi, που έχουν τη βάση τους στα βόρεια της χώρας, είχαν ανακινήσει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πόλεμο ενάντια στην κεντρική κυβέρνηση, εμπλέκοντας τις βόρειες εθνότητες.

Η κυβέρνηση του Museveni διεξήγαγε μια μανιώδη εκστρατεία «χειρουργικής» αντεπίθεσης, με τον ουγκαντιανό στρατό να συναγωνίζεται σε αγριότητες τον RLA.

Στα μέσα του 1990, η κυβέρνηση επέβαλε μια πολιτική βίαιου εκτοπισμού των Acholi. Τα στρατόπεδα των (εσωτερικά) εκτοπισμένων στο Βορρά, έχουν από τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας στον κόσμο, με περισσότερους απο 1000 ανθρώπους να πεθαίνουν κάθε εβδομάδα.

Η εκστρατεία «χειρουργικής» αντεπίθεσης απέτυχε να ανατρέψει τον Kony. Παρ’όλα αυτά, το RLA σταμάτησε να επιχειρεί στην Ουγκάντα το 2006, ένα γεγονός που το βίντεο «Kony 2012» απέφυγε να επισημάνει. Η πληροφόρηση για την κατάσταση, είναι λεπτομερειακή, όμως είναι λογικό ν’αμφιβάλλουμε αν ο Kony – αν είναι, πραγματικά, ακόμα ζωντανός – διοικεί παραπάνω από λίγες εκατοντάδες στρατιώτες κάπου στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία ή στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (Democratic Republic of Kongo).

Όπως έγραψε ο ουγκαντιανός δημοσιογράφος Angelo Opi-Aya, η περιοχή έχει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα, περιλαμβανομένης της επιδημίας του HIV (AIDS) και τη διασπορά άλλων θανατηφόρων ασθενειών.

Λίγο πολύ, το βίντεο «Kony 2012» εστιάζει σ’έναν πολέμαρχο και ζητάει από τους θεατές να υποστηρίξουν τη συνεχή παρουσία των στρατιωτικών συμβούλων των ΗΠΑ στην Ουγκάντα, για να τον συλλάβουν. Στο βίντεο, τα «Αόρατα Παιδιά» ισχυρίζονται ότι έχουν επικεντρωθεί στο να πείσουν την κυβέρνηση των ΗΠΑ να στείλει συμβούλους τον περασμένο Οκτώβρη. Παρ’όλα αυτά, αυτό συσκοτίζει το γεγονός ότι η κίνηση του Ομπάμα ήταν η κλιμάκωση της επικείμενης επέμβασης.

Στην πραγματικότητα, οι δυνάμεις των ΗΠΑ συμμετείχαν σε μια καταστροφική επιχείρηση το 2008, η οποία απέτυχε να συλλάβει τον Kony στη βάση του στο Κονγκό. Όμως πέτυχε να προκαλέσει τον LRA,ώστε να εξαπολύσει μια άγρια επίθεση για ανταπόδωση. Οι αντάρτες απήγαγαν κατ’εκτίμηση 700 άτομα και σκότωσαν περίπου 1000.

Το βίντεο των «Αόρατων Παιδιών» αγνοεί επίσης τη θηριωδία του ουγκαντιανού στρατού. Αντιθέτως, περιγράφεται ως η «μόνη δύναμη» που είναι ικανή να σταματήσει τον Kony.

Η στρατιωτική εκστρατεία ενάντια στο LRA ήταν δόλια, μανιώδης και δολοφονική. Όσο κυνηγούσαν τον Kony, οι δυνάμεις του καθεστώτος κατηγορήθηκαν ότι λεηλάτησαν την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και εξώθησαν της γυναίκες στην πορνεία.

Ακόμα και με αυστηρά ανθρωπιστική άποψη, είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί πρέπει να υποστηριχθεί η επέμβαση των ΗΠΑ. Πρώτα απ’όλα, αν ο στρατός των ΗΠΑ είχε σκοπό να βρει τον Kony, θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε γιατί πολλά από τα παιδιά-στρατιώτες, στο όνομα των οποίων τα «Αόρατα Παιδιά» ισχυρίζονται ότι μιλούν, σκοτώθηκαν ενώ επιχειρούσαν να τον συλλάβουν.

Θα μπορούσαμε επίσης, να αμφιβάλλουμε για τη δέσμευση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να τερματίσει τη χρησιμοποίηση παιδιών-στρατιωτών, τη στιγμή που χρηματοδοτεί τους στρατούς 4 χωρών που συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν, συμπεριλαμβανομένης της Υεμένης και του Κονγκό.

Όμως, πέρα από αυτά τα ερωτήματα, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ ποτέ δεν είχε και ποτέ δεν θα έχει ανθρωπιστικά κίνητρα. Η στρατιωτική ανάμειξη των ΗΠΑ στην Ουγκάντα δεν αφορά τον απλό λαό, αλλά την επιθυμία της Ουάσιγκτον να ισχυροποιήσει την αποικιοκρατική της παρουσία στην Αφρική. Η Διοίκηση Αφρικής του Πενταγώνου ( Pentagon’s Africa Command) στοχεύει να διευρύνει την παρουσία της στην περιοχή και στην Ουγκάντα, όπου έχουν ανακαλυφθεί νέα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Επιπλέον, όπως στην επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, η εμπλοκή στην Ουγκάντα μπορεί να βοηθήσει ώστε να αποκατασταθεί η πεποίθηση της «ανθρωπιστικής επέμβασης», η οποία είχε δεχθεί βαριά πλήγματα μετά τον πόλεμο του 2003 στο Ιράκ. Αυτό αυξάνει την ευχέρεια των ΗΠΑ να δημιουργήσει πολέμους παγκοσμίως.

Για όποιον παρακολούθησε το βίντεο των «Αόρατων Παιδιών», η απάτη του καλέσματος για επέμβαση δεν είναι το μόνο προβληματικό σημείο.

Αν και τα «Αόρατα Παιδιά» ισχυρίζονται ότι μιλούν για τα παιδιά-στρατιώτες του Kony, μόνο ένας τέτοιος στρατιώτης εμφανίζεται στο βίντεο. Οι μόνοι άλλοι Ουγκαντέζοι απ’τους οποίους παίρνουν συνέντευξη, είναι πολιτικοί – αντιπρόσωποι των ΗΠΑ – ευθυγραμμισμένοι με την κυβέρνηση που καταδιώκει τον λαό των Acholi. Στην πραγματικότητα, η κάμερα ξοδεύει τον περισσότερο χρόνο στο λευκό σκηνοθέτη του βίντεο και στο παιδί του, και στους λευκούς ακτιβιστές που εργάζονται με τα «Αόρατα Παιδιά».

Σύμφωνα με το βίντεο, αυτή είναι «μια κρίσιμη στιγμή» της ιστορίας, όπου οτιδήποτε κάνουμε ή δεν κάνουμε εμείς άμεσα, θα επηρεάσει τις επόμενες γενιές που θα έρθουν. Όμως το «εμείς», σ’αυτό το απόσπασμα, αφορά καθαρά Δυτικούς και όχι Ουγκαντέζους.

Αυτή η προσέγγιση που καλεί το λαό των ΗΠΑ να λογαριαστεί με τον Kony προς όφελος του λαού της Ουγκάντα, έχει μια μακρά και άσχημη ιστορία. Προέρχεται από την περίοδο της «υποχρέωσης του λευκού άνθρώπου». Το ρατσιστικό επιχείρημα το οποίο έγινε διάσημο από τον Βρετανό ποιητή Rudyard Kipling, θεωρεί ότι είναι καθήκον των Δυτικών κρατών να αποτελούν μια εκπολιτιστική επιρροή για τις υπανάπτυκτες περιοχές του κόσμου.

Το ποίημα του Kipling που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1899, επιστρατεύτηκε για να υποστηριχθεί η βίαιη κυριαρχία των ΗΠΑ στις Φιλιππίνες, και από τότε έχει αντηχήσει ξανά, για να δικαιολογήσει τα εγκλήματα του Ευρωπαϊκού και του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.

Η εκστρατεία «Kony 2012» υιοθετεί την άποψη ότι ο λαός της Ουγκάντα πρέπει να «σωθεί» από τον ίδιο του τον εαυτό, με τη βοήθεια της αγαθοεργής Δύσης. Αυτή είναι η ιδεολογία που δικαιολογεί έναν περίπου αιώνα αποικιοκρατίας στην Ουγκάντα και στην υπόλοιπη Αφρική, δημιουργώντας τις απόλυτες συνθήκες που παράγουν τον Joseph Kony, τον Yoweri Museveni και τους όμοιούς τους.

Φυσικά, ο απλός κόσμος στις ΗΠΑ που βλέπει το βίντεο, θα θέλει να κάνει κάτι για να καταπραϋνει τα βάσανα που απεικονίζονται στο φιλμ. Αλλά, αν μη τι άλλο, μια δεκαετία πολέμου στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν – που δικαιολογείται και στις δύο περιπτώσεις με τη ρητορική της «ανθρωπιστικής επέμβασης» – θα έπρεπε να μας διδάξει πως η πολεμική μηχανή των ΗΠΑ δε μπορεί ποτέ να χρησιμοποιηθεί για να σταματήσει τη βία και να τερματίσει τα δεινά!

Η παρουσία των δυτικών κυβερνήσεων στην Ουγκάντα και οπουδήποτε αλλού στην Αφρική, είτε άμεσα με τη μορφή στρατευμάτων είτε έμμεσα με τη μορφή πολιτικής και στρατιωτικής υποστήριξης ελαστικών καθεστώτων, δεν κάνει τίποτα για να βοηθήσει τους απλούς Αφρικανούς.

Το βίντεο «Kony 2012» δίνει ψεύτικες απαντήσεις σε μια τρομακτική κρίση. Βασικά, ο καλύτερος τρόπος για να βοηθηθεί ο λαός της Ουγκάντας, είναι να αμφισβητηθεί ΚΑΙ η στρατιωτική παρέμβαση των ΗΠΑ ΚΑΙ οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές που εξαθλιώνουν την αφρικανική ήπειρο.

SOCIALISTWORKER.ORG

Comment: Bill Crane

What they won’t say aboyt Kony 2012

Μετάφραση: Τσάτσου Χαρά

λέξεις κλειδιά: