Φάκελος γυναικείες φυλακές

13f13-filakes_533_355 (1)-Φόβος, θλίψη, απόγνωση

-Συνθήκες πόνου, τιμωρίας, απομόνωσης

«Η “υγιής” κοινωνία θέλει να αποβάλει τα ταξικά απόβλητα που η ίδια έχει δημιουργήσει»

-Η φυλακή δεν είναι πανάκεια -Η οδυνηρή εμπειρία της δικαιοσύνης

Φόβος, θλίψη, απόγνωση

Ανθρωποι που βρίσκονται στη φυλακή επειδή δεν έχουν χρήματα.

Οι ερευνήτριες συνάντησαν κρατούμενες που στερούνταν το ποσό εξαγοράς της βραχυχρόνιας ποινής τους.

Των ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ – ΜΑΡΙΑΣ ΔΕΔΕ

Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τις κρατούμενες στη μοναδική φυλακή για γυναίκες σε όλη τη χώρα;

Η επικοινωνία με τους δικούς τους, που προσκρούει σε αντικειμενικές δυσκολίες: αρκετές βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σπίτια τους, τα επισκεπτήρια είναι συχνά αδύνατο να γίνουν εξαιτίας της γεωγραφικής απόστασης που χωρίζει τη φυλακή από τον τόπο διαμονής της οικογένειας και των εξόδων που απαιτούνται. Κάτι που προφανώς έχει ενταθεί με τη μεταφορά των γυναικείων φυλακών στη Θήβα.
Ελλειψη επικοινωνίας που συνιστά μαρτύριο για τις μητέρες κρατούμενες που ξεπερνούν τα δύο τρίτα του πληθυσμού στις γυναικείες φυλακές. Πολλά παιδιά στην άλλη άκρη της Ελλάδας αδυνατούν να ταξιδέψουν καθώς τα έξοδα μεταφοράς, διαμονής, διατροφής είναι αρκετά, ενώ χρειάζονται και ενήλικα συνοδό. Τουλάχιστον στην Αθήνα, όλο και κανένας συγγενής ή φίλος μπορεί να υπήρχε, ενώ στη Θήβα…

Αν γνωρίζουμε λίγα για τις φυλακές, για τις γυναικείες φυλακές είναι ακόμη λιγότερα αυτά που γίνονται γνωστά. Οδηγός μας για να αφουγκραστούμε τις αγωνίες πίσω από τα τείχη της κοινωνικής απομόνωσης είναι η έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών στο πλαίσιο του προγράμματος «Αλκηστις-EQUAL: Οικογενειακή-κοινωνική και επαγγελματική επανένταξη ειδικών ομάδων πληθυσμού.

*Η περίπτωση των γυναικών κρατουμένων» των Φρονίμου-Μητροσύλη (Δεκέμβριος 2006) και η διατριβή

«Μάνες υπό περιορισμό: μητρικές αναπαραστάσεις σε μια ελληνική γυναικεία φυλακή» της Τουλίνας Δέμελη (Οκτώβριος 2007).

Μερικά γενικά χαρακτηριστικά επιβεβαιώνουν την ταξικότητα της φυλακής ως χώρου ελέγχου των «ευάλωτων»: η πλειονότητα των κρατουμένων προέρχεται από κατώτερα κοινωνικά-οικονομικά στρώματα και διαθέτει μάλλον χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Η ίδια η ζωή στη φυλακή συνεπάγεται έξοδα για προσωπικά είδη (προσωπικής καθαριότητας κ.λπ.) τα οποία ορισμένες κρατούμενες έκριναν «δυσβάσταχτα».

Μέχρι τον Μάιο κρατούνταν στην «Κορδαλλού», όπως οι ίδιες οι κρατούμενες αποκαλούσαν τις γυναικείες φυλακές, υπερδιπλάσιες από τη χωρητικότητά τους: σχεδόν 600 γυναίκες για 270 θέσεις, εκ των οποίων 218 αλλοδαπές και 187 υπόδικες.

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ύστερα από αυτοψία το 2004 διαπίστωνε πέραν του υπερπληθυσμού ελάχιστες δυνατότητες ψυχαγωγίας και άθλησης, ανεπαρκή ιατρική περίθαλψη, κακές συνθήκες καθαριότητας, που διευκολύνουν τη μετάδοση ασθενειών, ευρύτατα διαδεδομένη χορήγηση ψυχοφαρμάκων, ελλείψεις γιατρών και κυρίως επιστημονικού προσωπικού.

Τα αδικήματά τους μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις βασικές κατηγορίες: σχεδόν οι μισές, για την ακρίβεια 283, κρατούνταν για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών, εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας και εγκλήματα κατά της ζωής. Σήμερα έχουν μεταφερθεί στη Θήβα χωρητικότητας 400 γυναικών όσες έχουν καταδικαστεί, μαζί τους και μητέρες με τα παιδιά τους, ενώ σε ειδικό χώρο κρατούνται οι ανήλικες που έχουν παραβεί τον νόμο. Οι υπόδικες παραμένουν στον Κορυδαλλό.

Μπορεί ο συνωστισμός να μην αποτελεί πλέον πρόβλημα, αλλά έτσι κι αλλιώς οι γυναίκες σπάνια διαμαρτύρονται για τις συνθήκες κράτησης. Αλλα είναι τα προβλήματα που τις «καίνε».

  • Εντονα οδυνηρή χαρακτηρίζουν την εμπειρία του μηχανισμού απονομής ποινικής δικαιοσύνης, καθώς πιστεύουν ότι οι ποινές τους είναι κατά πολύ αυστηρότερες από τις αντίστοιχες των ανδρών. Σύμμαχός τους σ’αυτή την εντύπωση, η διακομματική επιτροπή της Βουλής για τις φυλακές που εφιστούσε την προσοχή του νομοθέτη στο φαινόμενο της άμετρης εγκληματοποίησης πολλών μορφών συμπεριφοράς, οι οποίες θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με ηπιότερα μέσα.

*Η φυλακή από μόνη της δημιουργεί συνθήκες πόνου, τιμωρίας, απομόνωσης και δυστυχίας και συνιστά μια αφετηρία επώδυνων καταστάσεων για τις φυλακισμένες. Η είσοδος στη φυλακή είναι ένα «σοκ»: δεν ξεχνούν την ταπείνωση του γδυσίματος και της σωματικής έρευνας όταν περάσουν το κατώφλι της, που τους δημιουργούν αισθήματα ντροπής και βρωμιάς. «Πολλές γυναίκες βιώνουν αυτή τη διαδικασία ως μια διάβαση από την αξιοπρέπεια στον εξευτελισμό και την ταπείνωση, που τους αφήνει ανεξίτηλα σημάδια».

*Αρχικά βιώνουν μια ιδιαίτερα φορτισμένη ψυχολογικά περίοδο προσαρμογής που μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκαταστροφικές σκέψεις και πράξεις (απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοτραυματισμοί).

  • Φόβος, θλίψη, απόγνωση, το άγχος της μοναξιάς και της σιωπής, συναισθήματα που συχνά σωματοποιούνται κι εκφράζονται με διάφορα συμπτώματα. Και μετά είναι η αίσθηση ότι τα πάντα είναι τα ίδια, ακίνητα: ο καιρός περνάει χωρίς νόημα, σε πλήρη απραξία και τις μεταμορφώνει σε άψυχα, αζήτητα μέσα στον χρόνο όντα. Γίνεται έτσι ακόμη πιο δύσκολη η μετάβαση από την παθητική καθημερινότητα της φυλακής με τις μετέπειτα αυξημένες απαιτήσεις της ζωής στην κοινωνία.
  • «Το μορφωτικό και το κοινωνικό επίπεδο της οικογένειας έχει σχέση.

Οσο πιο μορφωμένοι και καταρτισμένοι είναι τόσο πιο μεγάλη προκατάληψη υπάρχει απέναντι στη φυλακή… Κι εγώ πολλές φορές λέω καλύτερα να μην ήμουν από την οικογένεια που είμαι… το να μην έχεις ένα δικό σου άνθρωπο είναι φοβερό», λέει η Αθηνά αποτυπώνοντας το ότι ανάλογη με την οικογένεια προέλευσης είναι και η στήριξη που λαμβάνουν στη φυλακή. Στην πλειονότητα, που προέρχεται από οικογένειες με λιγοστά εισοδήματα, η ύπαρξη οικογενειακών δικτύων στήριξης της έγκλειστης μητέρας αποτελεί τον κανόνα κι ας υπάρχουν εξαιρέσεις. Στις λιγοστές όμως περιπτώσεις γυναικών από ευκατάστατες οικογένειες τα πράγματα γίνονται πιο σύνθετα, ίσως και τραγικά. Το κοινωνικό γόητρο της οικογένειας δέχεται σημαντικό πλήγμα και επιλέγουν είτε να την εγκαταλείψουν στην τύχη της καθώς «ντρόπιασε το όνομα της οικογένειας» είτε τείνουν να αποσιωπούν το γεγονός της φυλάκισης όταν αυτό είναι δυνατό στις κοινωνικές τους συναναστροφές.

*Κι ακόμη, όπως αφηγείται η Μίτση: «Αλλες είναι χωρισμένες, άλλες τις άφησαν οι άντρες τους όταν ήρθαν εδώ, τους πήραν τα παιδιά…».

Μητέρες

*Το μεγαλύτερο όμως κόστος του εγκλεισμού για τις γυναίκες, αυτό που τις συγκλονίζει, είναι το γεγονός ότι θα είναι μακριά από τα παιδιά τους: αυτό αποτελεί ένα από τα πλέον δυσβάσταχτα «δεινά της φυλάκισης» καθώς η μητρική σχέση δέχεται καίρια πλήγματα. Το πρόβλημα καθίσταται οξύ για τις μητέρες κρατούμενες, όταν δεν έχουν σε ποιον να αφήσουν τα ανήλικα παιδιά τους ή όταν δεν ξέρουν τι απόφαση να πάρουν σχετικά με τα μωρά ή τα νήπια μέχρι τριών χρόνων: να τα κρατήσουν μαζί τους στη φυλακή ή να τα αποχωριστούν και να μεγαλώσουν εκτός φυλακής. Οι περισσότερες αποφασίζουν να τα κρατήσουν μαζί τους και συνήθως αφού απομακρυνθούν τα παιδιά προβληματίζονται για την ορθότητα της επιλογής τους, καθώς γίνεται φανερό αν και κατά πόσο επηρεάστηκαν από τον εγκλεισμό τους: αυτό που φαίνεται να μένει χαραγμένο στη μνήμη των παιδιών είναι το μαζικό και ταυτόχρονο κλείδωμα και ξεκλείδωμα των κελιών, θαλάμων και πτερύγων, πρωί-βράδυ.

Κοινό σημείο: η τραγικότητα της στιγμής του αποχωρισμού όταν το παιδί φεύγει. Υπάρχουν παραδείγματα γυναικών που εγκαταλείπουν τον εαυτό τους στα ψυχοφάρμακα. Ομως πέρα από τις έγκλειστες γυναίκες, έμβρυα, βρέφη και παιδιά καλούνται να υποστούν τις συνέπειες τους εγκλεισμού. Εδώ βρίσκεται και το παράδοξο: τα παιδιά που μπαίνουν φυλακή είναι οι μοναδικές περιπτώσεις ανθρώπων που βρίσκονται εκεί χωρίς να συντρέχει νομικός λόγος.

  • Μερικές γυναίκες μπορεί να διακόψουν τα επισκεπτήρια με τα παιδιά τους, ενώ άλλες δεν τους λένε πως είναι φυλακή αλλά ότι λείπουν σε ταξίδι για λόγους υγείας ή επαγγελματικούς, θεωρώντας ότι «τα προστατεύουν» καθώς έχουν υπάρξει περιπτώσεις παιδιών που εκδήλωσαν σωματικές αντιδράσεις ή έχασαν τάξη στο σχολείο μετά τη φυλάκιση της μητέρας τους.

*Ο χρόνος που θα έχει περάσει στη φυλακή η μητέρα έχει απώλειες τελεσίδικες, όπως το να μη βλέπει τα παιδιά της να μεγαλώνουν και να μην μπορεί να συμβάλει στην ανατροφή τους.

*Ιδιαιτερότητα της γυναικείας φυλακής αποτελεί ότι τους αποδίδεται επιπλέον μια κοινωνική μομφή, ο στιγματισμός αναφέρεται στη γονική τους ικανότητα. Ανησυχούν μήπως κατηγορηθούν ως κακές μητέρες, φοβούνται μήπως τις ξεχάσουν τα παιδιά τους και στέλνουν αντικείμενα και κατασκευές που φτιάχνουν οι ίδιες και προσπαθούν να δείχνουν ότι είναι κοντά τους, ζουν με την αγωνία της ενδεχόμενης στέρησης της επιμέλειας των παιδιών τους.

*Μερικές φορές το τηλέφωνο αποτελεί το μοναδικό προσφερόμενο μέσο με το οποίο προσπαθούν να μετριάσουν το κενό της απουσίας, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της σχέσης τους με τα παιδιά. Τα προβλήματα ωστόσο της τηλεφωνικής επικοινωνίας είναι πολλαπλά: τα έξοδα για την αγορά της τηλεκάρτας που εξαρτάται και από την οικονομική κατάσταση της κρατούμενης, η αναμονή σε μεγάλες ουρές για τα λίγα κοινόχρηστα καρτοτηλέφωνα, η φασαρία, η αδυναμία απομόνωσης και η διεξαγωγή της συνομιλίας παρουσία πολλών ανθρώπων που περιμένουν και αυτοί να τηλεφωνήσουν.

Προγράμματα

*Οι κρατούμενες αντιστοιχούν σχεδόν στο 5% του συνολικού ανδρικού πληθυσμού των φυλακών: κατά συνέπεια τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης και οι δυνατότητες για εκπαίδευση και επιμόρφωση των γυναικών είναι περιορισμένες, παρά την πρόβλεψη για ισότιμη μεταχείριση των κρατουμένων. Ελάχιστες είναι και οι θέσεις εργασίας με ευεργετικό υπολογισμό. Ωστόσο η δυνατότητα επαγγελματικής επανένταξης αποκτά ειδικό βάρος και σημασία για τις μητέρες που μετά την αποφυλάκιση θα κληθούν να συντηρήσουν μόνες τα παιδιά τους, όπως συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις.

  • Σοβαρά κωλύματα στη διαδικασία της επανένταξης υπάρχουν όχι μόνο λόγω του στίγματος, αλλά εξαιτίας και της νομοθεσίας περί ποινικού μητρώου. Μπορεί να αναγνωρίζεται χρόνια ότι η φροντίδα για την κοινωνική επανένταξη αποτελεί καθήκον της πολιτείας, αλλά η πολιτεία ουδέποτε ανέλαβε τις ευθύνες της.

*Μετασωφρονιστική μέριμνα; Πολλές γυναίκες μετά την αποφυλάκιση αντιμετωπίζουν ακόμη και προβλήματα στέγης. Τελικά η επιστροφή στο σπίτι δεν είναι το πιο απλό πράγμα: προβλήματα επαγγελματικής αποκατάστασης, επανασύνδεσης με την οικογένεια, ανάκτησης της μητρικής εξουσίας με παιδιά που έχουν μεγαλώσει μακριά τους ή διαλυμένες οικογένειες, κυρίως έπειτα από μακροχρόνιες ποινές αντιμετωπίζουν οι περισσότερες.

Οπως διηγείται η σ: «Υστερα από τόσα χρόνια έχω ξεχάσει να ζω… Για να φύγω στην άδεια και να πάω από δω στον Πύργο μού έχουν δείξει πώς να το κάνω. Ή όταν πηγαίνουμε στο σούπερ μάρκετ, εγώ χάνομαι. “Αμάν, ρε μαμά!”… Μια φορά πήγαμε σινεμά κι άφησα σ’αυτές (σ.σ. τις κόρες της) την πρωτοβουλία να βγάλουν εισιτήρια. Η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν ήξερα να βγάλω εισιτήρια…».

Η Λίνα πριν φυλακιστεί κρατούσε τα οικονομικά και λογιστικά ενός πρατηρίου καυσίμων…

Περίπου 13.000 συνάνθρωποι μας κρατούνται στις 28 φυλακές της χώρας. Από αυτούς το 4,66%, ήτοι 600 άνθρωποι, είναι γυναίκες. Στην Ελλάδα απαγορεύεται από το 1836 οι γυναίκες να βρίσκονται στην ίδια φυλακή με τους άντρες. Τότε ο Όθωνας με βασιλικό διάταγμα απαγόρευσε «το αμοιβαίον βλέμμα μεταξύ των αρρένων και του θηλέως γένους καταδίκων».

Έτσι οι γυναίκες που στερούνται την ελευθερία τους οδηγούνται είτε στις φυλακές της Θήβας είτε στο παράρτημα της φυλακών Διαβατών (δυναμικότητας 30 κρατουμένων) είτε στο παράρτημα της Αλικαρνασσού (δυναμικότητας 15 κρατουμένων). Στις φυλακές Κορυδαλλού, που είναι υπό κατάργηση, κρατούνται οι υπόδικες. Αυτόματα, λοιπόν, οι κρατούμενες -επειδή είναι γυναίκες- στερούνται μια σειρά δικαιωμάτων, που δεν είναι τόσο αμφισβητήσιμα για τους άντρες.

Γράφει η Ιωάννα Δρόσου

Επισκεπτήρια: Από όποιο σημείο της χώρας και αν προέρχονται οδηγούνται κυρίως στη Θήβα. Αυτό σημαίνει ότι πολύ δύσκολα κάποιος συγγενής ή φίλος θα τις επισκεφτεί αν σκεφτούμε μάλιστα ότι το 60% των κρατουμένων είναι άποροι, άρα και οι οικογένειές τους. Τα έξοδα μετακινήσεως και το ταξί από τη Θήβα στη φυλακή είναι απαγορευτικά.

Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη: Οι γυναίκες απαγορεύεται να νοσηλευτούν στο κατ’ ευφημισμό Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού ή στο Ψυχιατρείο. Πρέπει, λοιπόν, να περιμένουν να δοθεί ειδική άδεια, να βρεθεί προσωπικό ασφαλείας και να υπάρχει ελεύθερος θάλαμος-κελί στο νοσοκομείο προκειμένου να μεταφερθούν. Ακόμα στη Θήβα υπάρχει μόλις ένας ψυχολόγος για 550 γυναίκες και κανένας γυναικολόγος.

Ατομική υγιεινή: Σε κανέναν κρατούμενο δεν προσφέρεται κανενός είδους ατομικής υγιεινής (εκτός του ενός ρολού χαρτιού υγείας τις δύο βδομάδες). Οι γυναίκες, που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν σερβιέτες, υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν βαμβάκι ή χαρτί όταν έχουν περίοδο.

Ψυχική υγεία: Οι γυναίκες κρατούμενες θεωρούνται -άγνωστο γιατί- ότι έχουν «τάση» στην κατάθλιψη ή στην αυτοκτονία. Γι’ αυτό με την είσοδό τους στη φυλακή ο ψυχίατρος ορίζει μια σειρά ψυχοφαρμάκων που θα τις κρατήσει «ήρεμες», με αποτέλεσμα τον εθισμό τους σε αυτά. Με αυτό τον τρόπο στερούνται και της ευκαιρίας παρακολούθησης του σχολείου γιατί απαγορεύεται η χρήση ψυχοφαρμάκων!

Ταχύτερη αποφυλάκιση: Αν κάποιος κρατείται σε αγροτική φυλακή αποφυλακίζεται στον μισό χρόνο αφού 1 μέρα φυλάκισης σημαίνει 2 μέρες έκτισης ποινής. Οι γυναίκες, όμως, απαγορεύεται να πάνε σε αγροτική φυλακή γιατί δεν υπάρχει πρόβλεψη για ειδική πτέρυγα.

Ενδοσωματικός έλεγχος: Πριν από την είσοδό τους στη φυλακή (είτε επιστρέφουν από άδεια, είτε έρχονται με μεταγωγή, είτε επιστρέφουν από δικαστήριο, είτε επιστρέφουν από νοσοκομείο) οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι μπορούν να διατάξουν ενδοσωματικό έλεγχο -αν έχουν υπόνοιες διακίνησης παράνομων ουσιών. Αν αναλογιστούμε ότι το 1/3 των γυναικών κρατούνται για υποθέσεις παράβασης του νόμου Ναρκωτικών εύκολα κατανοούμε σε πόσες γυναίκες μπορεί να ζητηθεί να κάτσουν στη γυναικολογική καρέκλα για να δείξουν σε κάποιον γιατρό αν μεταφέρουν παράνομες ουσίες στον κόλπο τους.

Τα παραπάνω είναι λίγα από τα παραδείγματα στέρησης δικαιωμάτων λόγω φύλου. Υπάρχει ακόμα και η περίπτωση των ανήλικων κρατούμενων, που εκτός όλων όσων προαναφέραμε, υποχρεώνονται να ζουν μαζί με τις ενήλικες κρατούμενες, με τις όποιες δυσάρεστες συνέπειες μπορούμε να φανταστούμε. Τέλος, να αναφέρουμε και την περίπτωση 13 μωρών (έως 3 χρονών) που βρίσκονται στις γυναικείες φυλακές Ελαιώνα Θηβών για αδικήματα που διέπραξαν οι μητέρες τους. Φυσικά και δεν υπονοούμε ότι θα πρέπει να αποχωρίζονται τα παιδιά τη μάνα τους, αλλά σαφώς θα μπορούσε να υπάρξει μια πρόβλεψη παράτασης έκτισης της ποινής μέχρι τα 3 χρόνια των παιδιών, ώστε να μην υποχρεούνται να ζουν στη φυλακή.

* Η Ιωάννα Δρόσου είναι μέλος της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων (www.keli.gr)

Εισήγηση για τις γυναικείες φυλακές

Είχα χρόνια να έρθω στη Θεσσαλονίκη, από το 1978 που ήρθα ελεύθερη κι έφυγα κρατούμενη, γιατί εδώ με συνέλαβαν κι άρχισε η περιπέτειά μου στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού όπου κρατήθηκα για περίπου τριάμισι χρόνια.

Αυτά τα χρόνια έζησα αυτό το απάνθρωπο σύστημα, που κύριο στόχο του έχει την στέρηση της ελευθερίας και την ισοπέδωση της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας, εκφράζοντας έτσι την εκδικητική μανία της δικαστικής εξουσίας του κράτους. Δεν είναι μόνο ένα είδος ομηρίας, αλλά η προσπάθεια να κυριαρχήσουν στη ζωή σου, να σ’ εξευτελίσουν, κι όλο αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στα πρόσωπα του περιβάλλοντος χώρου σου, συγγενείς και φίλους. Ακόμη και τα επισκεπτήρια από τους οικείους σου, είναι ελεγχόμενα, ολιγόλεπτα, κάτω από άθλιες συνθήκες και πάντα στην ευχέρεια των αρχών της φυλακής αν και με ποιους θα πραγματοποιηθούν. Επιτρέπονται μόνο επισκεπτήρια στενών συγγενών και κανενός άλλου. Έτσι σταματά κάθε κοινωνική ζωή που είχες έξω, είναι σαν να έχεις σβήσει πλέον. Κατά κανόνα η φυλακή είναι πολύ πιο μακριά από τον τόπο καταγωγής σου κι αυτό κάνει ακόμη πιο δύσκολο τους δικούς σου να σ’ επισκεφτούν, αφού χρειάζεται να ταξιδέψουν για να έρθουν να σε δουν για λίγα λεπτά.

Κι εδώ όπως κι έξω απ’ τις φυλακές όλα εξαγοράζονται, ανάλογα με την οικονομική σου δυνατότητα μπορείς να βρεις ότι τυπικά “απαγορεύεται”.
Οι ανθρωποφύλακες, αυτή είναι στη κυριολεξία η ιδιότητά τους παρ’ ότι θυμώνουν όταν τους αποκαλείς έτσι καθώς προτιμούν το “υπάλληλος”, έχοντας την εξουσία φροντίζουν να σου κάνουν την κάθε μέρα αν μη τι άλλο επεισοδιακή. Ο ψυχολογικός πόλεμος, οι ξαφνικές κι αναίτιες έφοδοι στα κελιά και οι έρευνες είναι από τα πιο ήπια καθημερινά φαινόμενα, η ιδιωτικότητα παύει να υπάρχει.

Μέσα σ’ αυτό το καθεστώς αναπτύσσονται φιλίες και συντροφικότητες στις κρατούμενες κι η ανθρώπινη δύναμη φτάνει στη κορύφωση της προκειμένου να επιβιώσεις. Οι αντιστάσεις που μπορεί να έχει μια κρατούμενη εμφανίζονται και λειτουργούν ανάλογα με την παιδεία που έχει και την κοινωνική και προσωπική ικανότητα. Κι εδώ μπορείς να συναντήσεις κοινωνικές διαβαθμίσεις. Στη χειρότερη θέση την εποχή που ήμουν εγώ ήταν οι τσιγγάνες. Τότε δεν υπήρχαν πολλές μετανάστριες, τώρα τη θέση αυτή έχουν πάρει αυτές που δε ξέρουν ούτε τη γλώσσα για να συνεννοηθούν, ούτε έχουν επισκεπτήρια αφού είναι πολύ μακριά από τις χώρες καταγωγής τους, με διαφορετικές πολιτιστικές και θρησκευτικές καταβολές. Κι αφού δε γνωρίζουν την γλώσσα πολλές δε ξέρουν γιατί είναι στη φυλακή.

Οι πειθαρχικές τιμωρίες, τα «πειθαρχικά» που λένε και στη φυλακή, πέφτουν για ψύλλου πήδημα και είναι ένας τρόπος ελέγχου. Μ’ αυτά μπορούν να σου στερήσουν επισκεπτήρια, να σε μεταγάγουν σ’ άλλες φυλακές, να σου απαγορεύσουν άδειες, να εμποδίσουν ενδεχόμενη αποφυλάκιση με ευεργετικές διατάξεις, μ’ άλλα λόγια επιχειρούν να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά σου.
Ένας άλλος τρόπος ελέγχου, δοκιμασμένη μέθοδος και σχετικά επιτυχής, είναι η χορήγηση ουσιών και ηρεμιστικών και υπνωτικών χαπιών. Ακόμη και σε μη εξαρτημένες από ουσίες κρατούμενες η χορήγηση χαπιών είναι συνηθισμένη. Μπορεί να ξεκινήσει από ένα χάπι που θα ζητήσεις για την αϋπνία και να φτάσεις να μην ελέγχεις πια αυτά που σου δίνουν.

Στις γυναικείες φυλακές που δεν υπάρχει γυναικολόγος, είναι πιο δυσεύρετη η ασπιρίνη από τα τρελλόχαπα.

Αν κάποια κρατούμενη έχει πρόβλημα γυναικολογικό, πρέπει να περιμένει να έρθει η μέρα που έρχεται ο γιατρός για κάποιες ώρες, να μπει στη λίστα και μετά να καθίσει στην ουρά για την εξέταση. Στη καλλίτερη περίπτωση να της γράψουν να εξεταστεί από εξωτερικό νοσοκομειακό γυναικολόγο. Και πάλι πρέπει να περιμένει πότε θα έρθει η σειρά της, πότε θα υπάρχει κλούβα να την πάει κι όταν φτάσει η εξέταση γίνεται κάποιες φορές παρουσία των μπάτσων που τη συνοδεύουν.
Πολλές γυναίκες την εποχή που φυλακίζονται, έχουν προβλήματα γυναικολογικά, κάποιες με αφροδίσια, κάποιες με ηπατίτιδες ή άλλα νοσήματα. Απλά τσουβαλιάζονται μες στους θαλάμους μαζί με όλες τις άλλες, χωρίς ιδιαίτερη προσοχή όταν πρόκειται για μεταδοτικά νοσήματα, χωρίς ιατρική μέριμνα. Πριν από καιρό είχε γίνει γνωστή η υπόθεση μιας κρατούμενης με ΕΙΤΖ η οποία αντί να έχει μια φροντίδα ανάλογη με τη σοβαρότητα της ασθένειας της, ήταν πεταμένη στην απομόνωση χωρίς καμιά φροντίδα.

Κάποιες φορές φυλακίζονται γυναίκες έγκυες κι έτσι περνούν όλο τον καιρό της εγκυμοσύνης μέσα στις φυλακές, χωρίς ιατρική παρακολούθηση, χωρίς τις απαιτούμενες εξετάσεις. Για μια γυναίκα η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες στη ζωή της, η κρατούμενη όμως δεν έχει τη πολυτέλεια να τη ζήσει το ίδιο. Γεννάνε σαν κρατούμενες, μπορούν να έχουν τα μωρά τους για κάποιο διάστημα μαζί τους, όμως τι θα μπορούσαν να τους προσφέρουν σ’ ένα τέτοιο απάνθρωπο περιβάλλον;

Οι γυναίκες ζώντας σ’ ένα ανδροκρατούμενο κόσμο με φαλλοκρατικές αντιλήψεις περιθωριοποιούνται ακόμη περισσότερο με την καταδίκη τους σε φυλάκιση.

Την εποχή που ήμουν εγώ στη φυλακή συνάντησα βαρυποινίτισσες κατηγορούμενες για τον φόνο των βίαιων κι επικίνδυνων, τόσο γι αυτές όσο και για τα παιδιά τους, συζύγων τους. Όλες ήταν από χωριά κι όλες λέγανε πως αν κάποτε βγαίνανε από τη φυλακή δε τολμούσανε να ξαναγυρίσουν στα χωριά τους, ήταν εξορισμένες από το τόπο τους. Σε κάποιες περιπτώσεις στενοί συγγενείς τις είχαν διαγράψει, άλλες είχαν παιδιά που δε τα ξαναείδαν. Τα παιδιά πάλι μέσα στην οικογένεια που μεγάλωναν και στην κοινωνική ομάδα που ζούσαν μάθαιναν να μισούν την μητέρα. Οι βαρυποινίτισσες ήταν αυτές που μέσα στη φυλακή δούλευαν περισσότερο φτιάχνοντας εργόχειρα κι τις εκμεταλλευόντουσαν περισσότερο διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις που είναι κι οι μόνες που μπαίνουν στις φυλακές κι εμπορεύονται τα εργόχειρά τους. Έχοντας χρόνια να βγάλουν στη φυλακή, χωρίς επισκεπτήρια, έπρεπε να βρουν τρόπους να επιβιώσουν.

Στις γυναικείες φυλακές ούτε κατά τη διάρκεια της δικής μου φυλάκισης, ούτε και τώρα, απ’ ό,τι μαθαίνω, δεν υπάρχει η στοιχειώδης υποδομή ιατροφαρμακευτικής μέριμνας. Αν είσαι άρρωστη, η φυλακή είναι η αποθήκη για τους μελλοθάνατους, όπως χαρακτηριστικά λένε οι κρατούμενες. Το νοσοκομείο των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού στο οποίο έζησα κι εγώ κατά καιρούς, κατά τη διάρκεια και μετά από απεργίες πείνας που έκανα, είναι επιεικώς τραγικό. Εξαντλημένη από την πολυήμερη απεργία πείνας ήμουν μόνη σ’ ένα μεγάλο θάλαμο κλειδωμένη και για να πάω στη τουαλέτα έπρεπε να φωνάξω τη φυλάκισα να μου ανοίξει, η οποία συχνά δεν υπήρχε. Ότι και να μου συνέβαινε έπρεπε να το αντιμετωπίσω μόνη και κανένας δεν υπήρχε να δώσει σημασία.

Χρέη νοσοκόμων κάνουν κρατούμενοι χωρίς καμιά εκπαίδευση, απλά έχουν τοποθετηθεί εκεί με επιλογή από την υπηρεσία.

Οι θάνατοι στις φυλακές είναι πάρα πολλοί, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το 2007 σημειώθηκαν 250 και σχεδόν όλοι συνοδεύονταν από πιστοποιητικά θανάτου με αιτία το «πνευμονικό οίδημα». Σ’ αυτούς τους θανάτους δεν υπολογίζονται και οι θάνατοι από ασθένειες που προϋπήρχαν της φυλάκισης ή σ’ ασθένειες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκειά της. Αυτός ο αριθμός δείχνει κυρίως τους θανάτους από ναρκωτικά, στερητικά σύνδρομα ή «κάτω από αδιευκρίνιστες, μυστήριες συνθήκες». Θυμάμαι ακόμη κάποιες ανατριχιαστικές βραδιές που άκουγα ασυνήθιστη κινητικότητα στο νοσοκομείο κρατουμένων κι έβγαινα στο παράθυρο κι έβλεπα να φέρνουν κάποιον κρατούμενο που είχε αυτοκτονήσει.

Την παραμονή πρωτοχρονιάς του 2003 στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού, βρέθηκαν 3 κρατούμενες νεκρές, η Μαρία Μιχαήλ, η Αλέκα Βούλγαρη και η Δήμητρα Χατζηδημητρίου, ενώ άλλες δύο η Στεφανία Ρουμπέτη και η Σοφία Μπακέα βρέθηκαν σε κωματώδη κατάσταση, όλες από χρήση ουσιών. Πρόσφατα τον Φεβρουάριο του 2008 βρίσκεται νεκρή η 38 ετών Άννα Πετρίδη, ήταν 4 ημέρες στην παγωμένη απομόνωση χωρίς καν κρεβάτι, βαριά άρρωστη από την χρόνια χρήση ουσιών, χωρίς περίθαλψη πεταμένη σαν κουρέλι, και σύμφωνα με τους γιατρούς παθαίνει αναρρόφηση.
Με πρωτοβουλία της Κατερίνας Γκουλιώνη εκατοντάδες κρατούμενοι και κρατούμενες υπέγραψαν υπόμνημα προς το υπουργείο δικαιοσύνης, διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες θανάτου της Άννας Πετρίδη.

Για τις τοξικοεξαρτημένες κρατούμενες υπάρχουν δυο τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος τους στις φυλακές.

Τα χάπια κι αν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα η αγορά απαγορευμένων ουσιών που γίνεται με την διαπλοκή της υπηρεσίας της φυλακής. Τόσο μεγάλες ποσότητες που είναι ικανές να στείλουν την ίδια μέρα 3 στο τάφο και 2 σε κώμα στην ίδια φυλακή, μόνο από φύλακες μπορούν να μπουν. Ένα τόσο καλά δοκιμασμένο εμπόριο δε σταματάει στις πύλες των φυλακών, συνεχίζεται εφόσον φροντίζουν να υπάρχει η πελατεία. Γι’αυτό και οι εξαρτημένοι χρήστες δεν αντιμετωπίζονται σαν ασθενείς αλλά σαν εγκληματίες.
Η Κατερίνα Γκουλιώνη ήταν μια από τις πιο δυναμικές και δραστήριες προσωπικότητες των γυναικείων φυλακών. Μίλησε, φώναξε, αντιστάθηκε, κατήγγειλε, αντιπροσώπευε όλες τις κρατούμενες που ζούσανε και ζούνε αυτό το καθεστώς τρόμου και βίας καθημερινά.
Τελευταία είχε αρχίσει να καταγγέλλει κι ονομαστικά τους βασανιστές ανθρωποφύλακες. Έκανε γνωστό τον βιασμό του κολπικού και πρωκτικού ελέγχου, μιας βίας που μοναδικό σκοπό έχει την ισοπέδωση της γυναικείας αξιοπρέπειας, την ταπείνωση και την επιβολή κυριαρχίας από τους ανθρωποφύλακες στη γυναίκα κρατούμενη.
Τιμωρήθηκε με συνεχείς εκδικητικές μεταγωγές, από «τους μισητούς της κανίβαλους», όπως χαρακτηριστικά έλεγε σ’ ένα από τα γράμματα της. Επίσης ξυλοκοπήθηκε κάποιες φορές για την αντίδραση της σ’ όλα αυτά τα αίσχη που συμβαίνουν στις φυλακές.

Σε μια τέτοια μεταγωγή 18 Μαρτίου 2009 βρέθηκε νεκρή στο πλοίο που την μετέφεραν στις φυλακές της Κρήτης από τις φυλακές της Θήβας και με απόφαση της διευθύντριας της Θήβας Χαράς Κουτσομιχάλη. Οι λεπτομέρειες του θανάτου της είναι δύσκολο να γίνουν σ’ εμάς γνωστές. Αυτό που ξέρουμε όμως καλά είναι ποιοι είναι οι δήμιοι της. Πρώτη απ’ αυτούς η διευθύντρια Χαρά Κουτσομιχάλη, το συμβούλιο των φυλακών που συναίνεσε στη μεταγωγή και το υπουργείο δικαιοσύνης που συντηρεί κι οργανώνει όλο αυτό το σύστημα.

Εδώ θα ήθελα να σας διαβάσω την περιγραφή της Κ. Γκουλιώνη για το μαρτύριο του κολπικού και πρωκτικού ελέγχου.

Έστω κι αν το έχετε διαβάσει έχει σημασία να το ακούσετε άλλη μια φορά, γιατί είναι τόσο ζωντανή, που κάθε φορά που τη διαβάζουμε ή την ακούμε περνάει από μπροστά μας η φρίκη.
«Η δεσμοφύλακας με υποχρεώνει να βγάλω όλα μου τα ρούχα, με βάζει να σκύψω, ν’ ανοίξω τους γλουτούς, να βήξω και παρατηρεί τον πρωκτό μου.
Πολλές φορές βρίσκει την ευκαιρία να παρατηρήσει το γυμνό μου σώμα και με κοιτάει καλά καλά μου φέρεται προσβλητικά, ειρωνικά, θρασύτατα σα να’ μια το τελευταίο σκουπίδι.

Μετά μου δίνουν άλλα ρούχα, από την αποθήκη τους, παράταιρα κι εξευτελιστικά, μου παίρνουν το σουτιέν γιατί λέει «απαγορεύεται» να το φοράω στην απομόνωση, δήθεν μπορεί ν’ αυτοκτονήσω μ’ αυτό, μου δίνουν παπούτσια μεγαλύτερο μέγεθος απ’ το δικό μου, περπατάω σαν παλιάτσος και με οδηγούν στο φαρμακείο.
Εκεί με βάζουν να καθίσω σε γυναικολογική καρέκλα και η δεσμοφύλακας βάζει το δάχτυλό της στο αιδοίο μου μέσα στον κόλπο. Στη συνέχεια υποχρεούμαι να ουρήσω μπροστά στη δεσμοφύλακα για να κάνουν το ναρκοτέστ. Η αποστείρωση στα εργαλεία τους είναι κάτι που ενίοτε θυμούνται. Σε άλλες βάζουν διαστολείς μηχανήματα σκουριασμένα πολλές φορές βάζουν το δάχτυλο τους και συγχρόνως πιέζουν προς τον όρθο ή και από επάνω στη βουβωνική χώρα σε σημείο που η κρατούμενη να πονάει.

Τα ειρωνικά σχόλια και τα σόκιν «αστειάκια» των δεσμοφυλάκων δεν λείπουν από το ρεπερτόριο τους.»

Είναι η περιγραφή της Κ. Γκουλιώνη, κάθε φορά που το διαβάζω θυμώνω.
Και συνεχίζει . «Στην απομόνωση μ’ έκλεισαν σ’ ένα κελί όπου έπρεπε να χτυπάω το κουδούνι για να ’ρθει η δεσμοφύλακας να μου ανοίξει, να πάω στη τουαλέτα που παρακολουθείται από κάμερα. Την ώρα της αφόδευσης σε παρακολουθεί η δεσμοφύλακας από την κάμερα κι όταν δει τα περιττώματα σου τότε της ζητάς την άδεια να τραβήξεις το καζανάκι. Για να βγω απ’ την απομόνωση χρειάζεται να κάνω 8 αφοδεύσεις αλλά κι αυτό εξαρτάται απ’ τις διαθέσεις τους».

Σ’ αυτό το αίσχος αντιστάθηκε η Κ. Γκουλιώνη.

Και δεν ήταν μόνο αυτό, σε μια σειρά από παράλογα κι εξευτελιστικά άλλα που συμβαίνουν στις φυλακές, εναντιώθηκε υποβάλλοντας υπομνήματα και γράμματα έξω από τους τοίχους των φυλακών, κάνοντας τα γνωστά.
Είχε καταγγείλει την φυλάκισα Γκαβάνα Στέλλα, την υπαρχιφύλακα Σωτηρία Σαμπάνη, την Χαρίκλεια Δανιηλίδου, τον αρχιφύλακα Γαλάνη Ιωάννη και την υποδιευθύντρια Καφρίτσα Αγλαΐα γιατί όταν αρνήθηκε τον έλεγχο-βιασμό, η υποδιευθύντρια την απείλησε πως ότι ναρκωτικά βρούνε στη φυλακή θα τα χρεώσει στην ίδια. Όσο για τις παραπάνω φυλάκισες δεν της ανοίγανε να πάει στη τουαλέτα κι όταν διαμαρτυρήθηκε της κάνανε πειθαρχική αναφορά κι ο εισαγγελέας Γεώργιος Πρασσάς την τιμώρησε σε ποινή εγκλεισμού στην απομόνωση για 5 ημέρες, χωρίς καφέ, τσιγάρα και τηλέφωνο.
Ειπώθηκε τελευταία πως αυτός ο έλεγχος-βιασμός θ’ αλλάξει, πλέον θα γίνεται με υπερηχογράφημα και γιατρό.

Εγώ πιστεύω όμως σε καμιά περίπτωση δε πρέπει να συμφωνήσουμε σ’ αυτήν την πιο επιστημονική πραγμάτωση του βιασμού. Είναι και πάλι μια χυδαία αισχρή επέμβαση στο ανθρώπινο γυναικείο σώμα.
Εδώ θα ήθελα να πω πως μια παρόμοια παρέμβαση γίνεται και στους άντρες κρατούμενους με πρωκτικό έλεγχο, όμως τους είναι πιο δύσκολο να το ομολογήσουν αφού στη κυρίαρχη σεξιστική αντίληψη είναι οι αρσενικοί επιβήτορες.
Κάποιες πληροφορίες λένε πως μετά την τροπή που πήραν τα πράγματα αυτός ο έλεγχος έχει σταματήσει τουλάχιστον στις γυναίκες, αλλά τίποτα δεν εγγυάται πως δε θα συνεχίσει να υπάρχει όταν τα φώτα χαμηλώσουν, ακόμη και αν εφαρμόζεται κατά περίπτωση.
Αν σκεφτούμε πως την εποχή που ήμουν εγώ στη φυλακή, μέχρι το 1981, αυτή η μέθοδος βασανιστηρίου δεν υπήρχε, μπορούμε να δούμε πως οι φυλακές σαν τόποι βασανισμού, γίνονται ακόμη χειρότερες, όλο και πιο ευφάνταστα βασανιστήρια επινοούνται.
Σε μια διαδήλωση που πήγα πρόσφατα στις φυλακές της Θήβας, μπόρεσα να έχω μια πρώτη επαφή για το που βρίσκονται αυτές οι φυλακές.
Είναι στη κυριολεξία στη μέση του πουθενά. Γύρω-γύρω απέραντες εκτάσεις με χωράφια, όσο και να ψάξει το μάτι στον ορίζοντα δε βλέπει κατοικημένη περιοχή. Μου θύμισε ναζιστικά στρατόπεδα, αυτός ο χωροταξικός σχεδιασμός δεν είναι τυχαίος.

Αυτή η απομόνωση δημιουργεί την αίσθηση της πλήρους εγκατάλειψης απ’ τους πάντες, ότι είσαι έρμαιο στα χέρια των δημίων σου. Δυσκολεύονται επίσης τα επισκεπτήρια, αφού κανένα λεωφορείο δε περνά από κει.
Συχνά ακούμε για υπερπληθυσμό των φυλακών κι αυτό είναι το άλλοθι για αναγγελία κατασκευής καινούριων φυλακών και βεβαίως προσλήψεις παρασιτικών ανθρωποφυλάκων.

Εγώ δε μιλάω για υπερπληθυσμό, μιλάω για συνωστισμό στις φυλακές κι αδικαιολόγητες φυλακίσεις, χωρίς ούτε τα προσχήματα των ποινικών αδικημάτων.
Φυλακίζουν ανθρώπους που το μόνο τους έγκλημα είναι η «παράνομη είσοδος στη χώρα» και δεν έχουν να πληρώσουν τα πρόστιμα γι’ αυτό, ασθενείς τοξικομανείς που δικάζονται σαν έμποροι και τόσες άλλες περιπτώσεις, που δικάζονται με τις βαρύτερες ποινές γιατί δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια να υπερασπίσουν τον εαυτό τους με δικηγόρους.
Αυτό το απάνθρωπο και δολοφονικό σύστημα της φυλακής, δε θα πάψει να υπάρχει αν δε καταργηθούν οι φυλακές. Η κατάργηση τους θα επέλθει βέβαια από την ριζική αλλαγή δόμησης αυτής της κοινωνίας. Αλλά όσο υπάρχει καθήκον μας είναι να καταγγέλλουμε τα εγκλήματα του.

Όποιος έχει κάνει φυλακή δεν το ξεχνά ποτέ, είναι κάτι που του αλλάζει τη ζωή. Χάνοντας χρόνια δημιουργικά απ’ τη ζωή του, όταν βγαίνει από τη φυλακή είναι τόσο συγχυσμένος και χαμένος, με τις αθεράπευτες πληγές του, και ειδικά για τις γυναίκες είναι ένα στίγμα, πολλές δε μπορούν πια να δημιουργήσουν οικογένεια, μοιάζει να έχουν χάσει τα πάντα. Αν οικονομικά δεν έχουν πόρους από την οικογένειά τους, ειλικρινά είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν χωρίς να περιθωριοποιηθούν και εντέλει να καταλήξουν ξανά στη φυλακή.
Θυμάμαι μια κοπέλα που είχε μείνει αρκετά στη φυλακή και κάποια στιγμή αποφυλακίστηκε. Κάποιο βράδυ ήρθε ξανά και χτύπαγε τη πόρτα να ξαναμπεί. Φανταστείτε πως μπορεί να της είχε συμπεριφερθεί η «εκτός των τειχών» κοινωνία.
Αυτό επίσης σημαίνει ιδρυματοποίηση, όταν το άτομο έχει γνωρίσει ένα συγκεκριμένο χώρο δυσκολεύεται να βγει απ’ αυτόν, οι κώδικες συμπεριφοράς είναι διαφορετικοί.

Αυτό κάνει η φυλακή, σε καταστρέφει.

Απ’ την αποφυλάκισή μου κι έπειτα συνέχισα να ασχολούμαι με το κίνημα ενάντια στις φυλακές. Το 1994 ήμουν σε μια ομάδα που σαν στόχους είχε να φέρει στο φως καταγγελίες κρατουμένων, να δημοσιοποιεί τα ονόματα των δεσμοφυλάκων, διευθυντών, εισαγγελέων κι όποιων ευθύνονται για τα καταγγελλόμενα περιστατικά. Επίσης να προσφέρει νομική βοήθεια σε κρατούμενους που διώκονταν πειθαρχικά, όσο το δυνατόν ιατρική βοήθεια σε χτυπημένους βασανισμένους κρατούμενους, την προώθηση των καταγγελιών κι αιτημάτων και να πετύχει την είσοδο στις φυλακές κι άλλων εκτός των συγγενών.
Οι δικηγόροι που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα μας ήταν ελάχιστοι, δυστυχώς μόνο τρεις είχαν την τόλμη και διάθεση. Παρ’ όλα αυτά η ομάδα κατάφερε την αποφυλάκιση κρατούμενου με πολλά πειθαρχικά. Από την τελεσίδικη ποινή που ήταν 9 χρόνια, είχε φτάσει να μαζέψει συνολικά 15 χρόνια από τα πειθαρχικά.

Δυστυχώς οι δυνάμεις μας ήταν ελάχιστες σε σχέση με τη δουλειά που έπρεπε να κάνουμε κι έτσι η ομάδα διαλύθηκε.
Αυτό που πιστεύω και συνέχεια τονίζω είναι ότι, όταν μιλάμε για φυλακές, δεν πρέπει να μιλάμε γενικά κι αόριστα, αλλά να μιλάμε για συγκεκριμένα περιστατικά και για τα συγκεκριμένα πρόσωπα με τα ονόματα τους τα οποία ενέχονται σ’ αυτά, αλλιώς δεν έχει νόημα να μιλάμε.
Σε μια από τις πρώτες εξεγέρσεις στις γυναικείες φυλακές, απ’ τη μεταπολίτευση κι έπειτα, πέρα απ’ τις καταγγελίες για την καταστολή της, υπέβαλλα και μήνυση στην τότε διευθύντρια των φυλακών Π. Σαβόγλου και σε δεσμοφυλάκισες. Η ανεπαρκής υποστήριξη της μήνυσης από τους έξω απ’ τις φυλακές οδήγησε να μην εκδικαστεί ποτέ.
Μέχρι την κατάργηση των φυλακών θα πρέπει να είμαστε όχι δίπλα σ’ αυτούς που κακοποιούνται, βασανίζονται και δολοφονούνται, αλλά μαζί τους.

25-4-2009

Σοφία Κυρίτση

(εισήγηση στην εκδήλωση του terminal119 για τις γυναικείες φυλακές στη Θεσσαλονίκη, στο Μικρόπολις)

Στον Ελαιώνα της Θήβας και των Γυναικείων Φυλακών ..

Στον αόριστο χρόνο μιας σύλληψης που έγινε καταδίκη
για τις 490 γυναίκες που ζουν πλέον κρατούμενες
στις Γυναικείες φυλακές του Ελαιώνα στην Θήβα
Εκεί που πολλές φορές δεν μπορεί να φτάσει ούτε το φως του ήλιου ,
κατάφερε να περάσει το Ανοιχτό μας Σχολείο
προκειμένου να παραδώσει στους υπεύθυνους
( οι οποίοι και μας υποδέχτηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο )
10 χαρτοκιβώτια με ρούχα και υποδήματα
για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται ..

Σαράντα περίπου από αυτές τις γυναίκες χρήζουν ψυχιατρικής βοήθειας

Εκατό από αυτές πριν μπουν στη φυλακή είχαν σχέση με ψυχότροπες ουσίες , εξαρτημένες στο “πριν” και το “τώρα” ..
Έξι οροθετικές και δεκατέσσερις μάνες που εκτίουν την ποινή τους μαζί με τα ανήλικα παιδιά τους,
το μεγαλύτερο από αυτά μόλις τριών χρονών ..
Περίπου δέκα οι γυναίκες οι οποίες δεν έχουν τα εκατό εώς και χίλια ευρώ
που χρειάζονται για να αφεθούν ελεύθερες και να αποτραπεί ο εγκλεισμός τους.
Κατ’ τα άλλα οι φυλακές είναι χωρητικότητας τετρακοσίων ατόμων με ενενήντα ψυχές
στοιβαγμένες σαν υπερβάλλον βάρος υπεράριθμων με αυξητική τάση ..

Και ο γιατρός πουθενά ..

Δύο νοσηλεύτριες , ένας οδοντίατρος σε μόνιμη βάση και μια επίσκεψη ενός γιατρού
κάθε δεκαπέντε μέρες για ορισμένες μόνο ώρες, δεν μπορούν ούτε και είναι ικανοί για να αποτρέψουν το “μοιραίο”.
Σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο έκτακτο ιατρικό περιστατικό , η ασθενής κρατούμενη θα πρέπει να μεταφερθεί
επειγόντως στο Νοσοκομείο της Θήβας για να διαπιστωθεί η αναγκαιότητα της διακομιδής της
σε κάποιο άλλο πληρέστερο νοσοκομείο ( λόγω ελλείψεως ιατρικού προσωπικού στη Θήβα )
Αν είναι τυχερή θα φτάσει ως την Λιβαδειά και στην συνέχεια στην Χαλκίδα από όπου και θα εγκριθεί από τους εκεί γιατρούς
οτι το συγκεκριμένο “περιστατικό” μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε κάποιο κεντρικό Νοσοκομείο του νομού Αττικής.
Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου όπου η ζωή της ασθενούς κρατούμενης
θα κρέμεται από μια κλωστή με τον χαμένο χρόνο να παίζει ζάρια εις βάρος της ..

Πέντε είναι τα ψυχολογικά στάδια -κατά την Ελίζμπεθ Κιούμπλερ Ρος- που περνάει κάποιος
καταδικασμένος σε θάνατο :
Άρνηση : Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό σε μένα
Θυμός : Γιατί μου το κάνεις αυτό ? .. είναι άδικο
Διαπραγμάτευση : Τουλάχιστον άσε με να δω τα παιδιά μου
Κατάθλιψη : Δεν έχω καμία ελπίδα ..
Αποδοχή : Όλα θα πάνε καλά .. Απλώς εγώ θα πεθάνω
Στην περίπτωση των γυναικείων φυλακών του Ελαιώνα και στο θέμα της υγείας ,
τα συγκεκριμένα στάδια τα διαπιστώσαμε και τα εξαντλήσαμε όλα πριν ακόμα εκδηλωθεί η ασθένεια

Το προσωπικό των φυλακών και οι εργαζόμενοι εκεί μας υποδέχτηκαν φιλικά και εγκάρδια

Οι περισσότεροι μετακινήθηκαν μαζί με τις κρατούμενες από τον Κορυδαλλό και τώρα πια διαμένουν στη Θήβα.
Πολλές φορές μεταφέρονται στην Αθήνα με ένα μικρό λεωφορείο, το οποίο λόγω παλαιότητας
τους εγκαταλείπει στα μισά της διαδρομής.
Άλλες πάλι φορές δεν υπάρχουν ούτε τα χρήματα για τα καύσιμα λόγω υποχρηματοδότησης.
Οι προμηθευτές επειδή καθυστερούν πολύ να πάρουν τα χρήματά τους μένουν απογοητευμένοι
και δεν προσέρχονται στους διαγωνισμούς.
Υπάρχουν βάσιμοι φόβοι πλέον , ότι δεν θα έχουν ούτε το απαραίτητο πετρέλαιο
για να εξασφαλίσουν την θέρμανση τους για τον επερχόμενο Χειμώνα.

Εκατόν είκοσι πέντε οργανικές θέσεις έχουν καταργηθεί, με αποτέλεσμα λόγω ελλείψεως προσωπικού
η κεντρική πύλη των φυλακών τις βραδυνές ώρες να μην λειτουργεί ..
Αλλά ακόμα και το προσωπικό των φυλακών που ήδη εργάζεται εκεί, δεν έχει ενταχθεί
σε κανένα είδους πρόγραμμα επιμόρφωσης αφού το τελευταίο σεμινάριο
πραγματοποιήθηκε εντός του 2000
Οι εργαζόμενοι εκεί κάνουν ο,τι μπορούν προκειμένου να κρατήσουν τις συνθήκες όσο γίνεται
πιο ανθρώπινες για τις 490 γυναίκες κρατούμενες
Οι κτιριακές εγκαταστάσεις είναι ομολογουμένως σε καλή κατάσταση και το φαγητό καλό

Δεν χρειάζεται φυσικά να αναφερθούμε στο Δικαίωμα αυτών των γυναικών για να μπορούν να έχουν πρόσβαση στην Παιδεία και την Εκπαίδευση.

Στις Φυλακές υπάρχει ήδη ένας κατάλληλος διαμορφωμένος χώρος με αίθουσες αφού παλαιότερα λειτουργούσε το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και Δημοτικό όπου ο Διευθυντής υπάρχει ακόμα εκεί μέχρι και σήμερα .
Λείπουν όμως οι δάσκαλοι και οι καθηγητές .. Ένα σταθερό προσωπικό με εμπειρία και την προαπαιτούμενη εκπαίδευση
προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις “ιδιάζουσες” αυτές συνθήκες διδασκαλίας.
Πέρυσι τριάντα γυναίκες κρατούμενες παρακολούθησαν το πρόγραμμα “Οδυσσέας” του Υπουργείου Παιδείας
από την Γενική Γραμματεία του “Δια βίου μάθησης” για την εκμάθηση των Ελληνικών σε μετανάστριες.
Ένα πρόγραμμα που κρίνουμε απαραίτητο οτι πρέπει να συνεχιστεί διότι πολλές από τις γυναίκες αυτές δεν έχουν πάρει καν απολυτήριο Δημοτικού. Θα μπορούσαν άλλωστε με γνώμονα και με την εφαρμογή του “Κατ’ ιδίαν διδακτήσα”
να μαθαίνουν την Ελληνική Γλώσσα και να ζητούν Πιστοποίηση Εκμάθησης δίνοντας κανονικές εξετάσεις
αφού το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά τόσο το Δημοτικό όσο και το Γυμνάσιο

Για αυτό τον λόγο επισημαίνουμε για άλλη μια φορά πόσο αναγκαία είναι η ύπαρξη μιας Βιβλιοθήκης εντός των Φυλακών.
Να αναπτυχθούν δραστηριότητες , μια θεατρική ομάδα, διάφορες τέχνες όπως η ζωγραφική
για να μπορέσουν να επικοινωνήσουν, να εκφραστούν και να καταλάβουν
για ποιο λόγο τιμωρήθηκαν και από ποιούς με αντίτιμο την στέρηση της ελευθερίας τους ..
αν αυτό δεν έγινε με σκοπό τον σωφρονισμό τους, τότε γιατί να βρίσκονται εκεί ?
(Σημ: ο,η σώφρων, το σῶφρον (κατά τους αρχαίους)
ο υγιής στο νου, ο φρόνιμος, ο συνετός, ο εγκρατής, ο νηφάλιος, ο προσεκτικός)

Για αυτό που σίγουρα μπορούμε να εγγυηθούμε είναι η καλή θέληση και η θετική στάση
όλων των ανθρώπων που μιλήσαμε για όλα αυτά που πρέπει να γίνουν εντός της φυλακής.
Από τον Υποδιευθυντή, την Κοινωνική Λειτουργό, τον Αρχιφύλακα και τα μέλη του Σωματείου,
εισπράξαμε μια εγκάρδια και φιλική συμπεριφορά που μας δίνει ελπίδες για το μέλλον

Αλλά υπάρχουν και πολλά πράγματα που οφείλουμε να κάνουμε εμείς
σαν κοινωνία και σαν ενεργοί πολίτες για όλες αυτές τις γυναίκες που ζουν εκεί έγκλειστες
σε ανθρωπιστικό επίπεδο , εκπαιδευτικό , σε επίπεδο Δικαιοσύνης και Υγείας ..

Για άλλη μια φορά δυστυχώς θα πρέπει να σταθούμε στα στοιχειώδη
και αυτά δεν είναι άλλα από τα καθημερινά είδη πρώτης ανάγκης
που για πολλούς από εμάς θεωρούνται δεδομένα αλλά για κάποιους άλλους όχι ..
Οι γυναίκες κρατούμενες και τα ανήλικα παιδιά τους
στις Γυναικείες Φυλάκες στον Ελαιώνα της Θήβας
εν έτη 2013 κάνουν έκκληση για τα απολύτως απαραίτητα :

Είδη ένδυσης και υπόδησης
Παιχνίδια και πάνες για τα μωρά τους
Φάρμακα
Είδη ατομικής υγιεινής ( σαπούνια, σαμπουάν, οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες, σκόνη πλυντηρίου κ.α )
Σχολικά είδη
Τσιγάρα και τηλεκάρτες

Για του λόγου μας το αληθές :

Η επίσκεψη μας πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 8/10/2013 και ώρα 10:00 πμ-13:00 μμ

Η προσπάθεια μας συνεχίζεται για όσο ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που να την αξίζουν

Σχόλιο Liberation:

Σοφρωνισμός ή τιμωρία δίχως τέλος,σοφρωνιστικά καταστήματα αποθήκες  ψυχών το δικαίωμα στά αυτονόητα απαγορευτικό.

Ζωή ή αργός θάνατος γιά αυτές τις γυναίκες.Ποιός είναι αυτός που τίς καταδικάζει τόσο σκληρά;

Ποιός είναι αυτός πού θεωρεί πώς ο έγκλεισμος αντί να έχει σοφρωνιστικό χαραχτήρα έχει καθαρά τιμωρητικό

Εκλεισμός=σοφρωνισμός όχι εξόντωση ευτελισμός τής ανθρώπινης υπόστασης δικαιώματα ανύπαρκτα ,όνειρα ανύπαρκτα άραγε;

Tί ονειρεύονται αυτές οι γυναίκες άραγε;(εάν ονειρεύονται)

Oι κρατούμενες εκτός από υποχρεώσεις έχουν και δικαιώματα,αυτά κανείς δέν μπορεί να τους στα στερήσει

Σκιές στο περιθώριο πού έχουν δικαίωμα στήν ζωή,δικαίωμα στό αύριο,δικαίωμα στο όνειρο

Πηγές:

athens.indymedia

terminal119

asmpeiraia

keli.gr

μέσω:liberation14.wordpress.com


λέξεις κλειδιά:

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

κατηγορίες